DTO Batı Karadeniz Bölgesi Global Finansal Krizin Kdz. Ereğli Gemi İnşa Sanayi Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Kdz. Ereğli Tersanelerinin Geleceği Raporu.

Karadeniz  Ereğli?de işadamı olarak bir çok sektörde başlattığı ilkler ile bilinen ve en son olarak görev yaptığı Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası?nın Başkan sıfatıyla bir basın toplantısı düzenleyen İrfan Erdem bir rapor açıkladı.
Erdem, ?Global Finansal Krizin Kdz. Ereğli Gemi İnşa Sanayi Üzerindeki Olumsuz Etklieri ve Kdz. Ereğli Tersanelerinin Geleceği? raporunda tersaneler bölgesinin sorunlarını sıraladı ve çözüm önerileri sundu.
Tersaneciliğin 2015 yılına kadar krizden kurtulmasının zor olduğunu ve Kdz. Ereğli?deki tersanelerin de sipariş alamadıkları takdirde 2010 Mart ayından sonra kapılarını kilit vuracaklarını öne süren İrfan Erdem, 2008?deki parlak yılın ardından 2009 yılı ile birlikte krizin tam ortasında kaldıklarını belirtti.
İrfan Erdem, yönetenler kademesine yıllardan bu yana bu konuda değişik yazı ve raporlar gönderdiklerini ve bu raporun da daha geniş kitleye ulaştırılarak, tersanelerdeki sorunun anlatıldığını ve sorunlar kadar da çözüm önerilerini ortaya koyduklarını ifade etti.
Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası tarafından resmi makamlardan alınarak hazırlanan rapordan bazı bölümler aynen şöyle:

ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI
Kdz. Ereğli özel sektör tersaneleri 2005 -2008 yılları arasında inşa ettiği gemilerin önemli bölümü Avrupa Birliği ülkelerine ihracata yöneliktir. 2005 yılında 10 bin 300, 2006 yılında 27 bin 550, 2007 yılında 20 bin 900, 2008 yılı Kasım ayı itibariyle ise 75 bin 120 DWT gemi aracı ihraç edilmiştir. 2008 yılı ihracatı bir önceki yıla göre %360 artış göstermiştir. 2009 yılı itibariyle 139 bin 400 DWT kapasiteli 13 adet geminin inşası devam etmekte olup, bu gemiler 2010 yılı başında sahiplerine teslim edilecektir. Krizin uzaması ve daha önemlisi krize çözüm üretilememesi nedeniyle yabancıların tersanelerdeki siparişleri iptal etmeleri sonucu konu 13 geminin teslim edilmesinden itibaren tersanelerin elinde tek bir sipariş daha kalmayacaktır.  

BÖLGE KALKINMASINA KATKISI
Ereğli Tersaneler bölgesinin faaliyete geçmesi ile önceleri küçük bir yerleşim yeri konumunda olan Gülüç Beldesi bugün ciddi bir büyüme içerisindedir. Tersanelerimiz ile gemi inşa yan sanayinin istihdam sayılarına bakıldığında Ereğli'de tersanelerde 5 bin 500 fiili sigortalı işçi taşeron işçisi tedarikçi firmalar ve yan sanayide çalışanlar olmak üzere aileleri ile birlikte toplam 25 bin kişinin yaşamını idame ettirdiği görülmektedir. Tersanelerin ilçedeki yaşamsal ihtiyaçlara yönelik ciddi bir gelişme sağladığı gerçektir.

ÜLKE SAVUNMASINA KATKISI
Hükümetimizin aldığı karar ve Savunma Sanayi müsteşarlığımızın değerli katkılarıyla Deniz Kuvvetlerimizin ihtiyacı olan gemiler Kdz.Ereğli özel sektör tersanelerinde inşa edilebilecek durumdadır. Ayrıca olağanüstü durumlarda tüm tersanelerimiz Deniz Kuvvetlerimizin emrinde görev alacak stratejik bir konuma sahiptir.

GEMİ İNŞA FAALİYETLERİ
Kasım 2009 itibarıyla Kdz Ereğli tersanelerimizde toplam 139.400 DWT kapasiteli 13 adet geminin inşası sürmekte olup, bu gemilerin tamamı Türk Bayraklı gemilerden oluşmaktadır.

İPTAL EDİLEN SİPARİŞLER:
Mart 2009 tarihine kadar toplam 82.000 DWT kapasitesinde 7 adet kimyasal tanker siparişi iptal edilmiş olup, bunlardan 5 adedi (5 * 5800 DWT) Hollanda ve 2 adedi (25.000-28.000 DWT) ise Türk bayraklıdır. Gemi iptalleri ve yeni sipariş alınamaması sebebi ile 2010 yılı başından itibaren tüm tersanelerin kapanacağı değerlendirilmektedir.

BÖLGEMİZDEKİ TERSANE YATIRIMLARI
Hükümetimizin gemi inşasında dünya pazar payımızın artırılması hedefine yönelik olarak almış olduğu bir kararla Batı Karadeniz'de kurulan ve onaylarını alarak kurulma aşamasında çalışmalarına devam eden yeni tersaneler ile birlikte Kdz Ereğli Ülkemiz gemi inşa sektöründe önemli bir güç haline gelecek ve Ülkemiz ekonomisine ciddi katkı sağlayacaktır. Bölgemizde yapımı devam eden tersaneler şunlardır. Alaplı Yatçılar ve Tersaneciler Kooperatifi: Yatırıma başlamamıştır. Demir Gemi Tersanesi Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti: Yatırıma başlamamıştır. İşler Gemi Tersanesi: Yatırıma başlamamıştır. Kdz Ereğli Tekne Geri Dönüşüm Tes. Tic. ve San. Ltd. Şti.: Saha dolgusu, idari binası, çelik konstrüksiyon ve enerji yatırımını tamamlanmış olup, yatırımına devam etmektedir.

TERSANELER KAPANIYOR
Global ekonomik krizin büyük etkisi ile daralan denizyolu taşımacılığı ve buna bağlı olarak denizyolu navlunlardaki düşüş ile başlayan sipariş iptallerine ilaveten yerli ve yabancı basında çıkan tersanelerimizdeki münferit kaza olayları sonucu uygulanan tersane kapatılma işlemlerinin yabancı ülkelerdeki armatörlük kuruluşlarında olumsuz yankı bulması sonucu tersanelerimiz yeni sipariş alamaz hale gelmiştir. Buna bağlı olarak mevcut durumu göz önüne alan bazı bankaların verdikleri kredileri zamanından önce geri çağırmakta, Vade kısaltma talebinde bulunmakta, Yüksek faizler uygulamakta, Borçlarını zamanında ödeyen tersanelerin tekrar kredi başvuruları geri çevrilmekte olduğunu belirten Erdem, "Kdz Ereğli Gemi İnşa Sanayini son derece olumsuz yönde etkilemiştir. Yapımı devam eden gemilerin Aralık/Ocak aylarında teslim edilmelerini müteakip; Tersanelerimizin yılsonuna doğru bu gelişmelerden daha kötü etkileneceği, bazı tersanelerimizde yapımı devam etmekte olan gemiler teslim edildikten sonra yeni sipariş alınamaması ile kapanacakları, Tersane yatırımlarının tamamen duracağı, aşikârdır.

İZİN VERMEYECEĞİZ
Sektörün uzun yıllar verilen emeklerle elde etmiş olduğu birikimin ve Dünya markası olan Türkiye Gemi İnşa Sanayi imajının kaybedilebilmesine izin verilmeyeceği. Kdz Ereğli Deniz Ticaret Odası ile Halk Eğitim Müdürlüğü'nün birlikte düzenlediği usta kaynakçı kursları ile yetiştirilen 2000 usta kaynakçının işsiz kalarak bölgeyi terk etmelerine izin vermeyeceğinize, Kdz Ereğli'de bundan önceki yıllarda Denizcilik sektörünün gelişimi için kurulan Hatice Erdem Denizcilik Meslek Lisesi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Alaplı Meslek Yüksek Okulu, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Deniz İşletmesi Yüksek Okulu öğrencilerinin staj imkânlarının ve gelecekte iş ve aş sahibi olma hayallerinin yok olmasına izin vermeyeceğinize, Tersaneler ve buna dayalı yan sanayilerde çalışarak evlerine aylık ortalama 700 TL götüren yaklaşık 7000 işçinin evlerinin aşının kesilmesine izin vermeyeceğinize,

BİN 100 ŞİRKETİN HESABINA HACİZ
Kdz Ereğli  TSO resmi verilerine göre Kdz Ereğli'de 2008 yılında 200, 2009 yılında 300 firma ticari faaliyetini durdurmuştur. Vergi dairesine, sosyal güvenlik kurumlarına ve bankalara olan borçlarından dolayı kapanışını tamamlayamayan birçok gayri faal firmada sıradadır. Kasım 2009 itibariyle vergi dairesi borcundan dolayı e-icra yoluyla hesaplarına haciz konacak yaklaşık 1.100 mükellef bulunmaktadır. Esnaf Kefalet Kooperatifinden kredi alan üyelerin % 40'ı kredilerini ödeyemediklerinden icralık olmuşlardır. Bu kötü gidişin devamına izin vermeyeceğinize, Kasım 2009 itibariyle vergi tahsilâtında %45, Erdemir hariç enerji kullanımında %42 oranında düşüş yaşanmıştır ki bu da Kdz Ereğli ekonomisinin kötü durumunu ortaya koymaktadır. Kdz Ereğli ekonomisindeki bu kötü gidişe dur diyeceğinize, Bu olumsuz gelişmelerin sonucunda 94.000 bin nüfuslu ilçede 2008 yılında 13.000 olan icra dosya sayısı Kasım 2009'da %146'lık gibi büyük bir artışla 32.000'e ulaşmıştır. Bu gidişle 2010 yılı çok daha kötü olacaktır. Girişimcilerimizin icra kapılarında yok olmalarına izin vermeyeceğinize inancımız tamdır.
  
TEDBİR VE ÖNERİLER
Küresel Krizin olumsuz etkilerinin kısa sürede giderilmesine ve sorunun çözümüne ilişkin önerilerimizi aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz. Yaşlanmış (20 yaş ve üstü) olan koster filomuzun Türkiye'de yerleşik tersanelerde yenilenmesi yönünde karar alınarak tersanelerimize iş, tersanelerde çalışanlara aş imkânı sağlanmalıdır. "Kalkınmada Öncelikli Yöre" kapsamındaki illerde uygulanan devlet destekleri  (vergi, stopaj ve SSK muafiyeti v.b.) en az üç yıl süre ile gemi inşa sanayisi sektörüne de uygulanmalıdır.
Kdz Ereğli tersanelerin de inşa edilmekte olan gemilerin kredileri yeniden yapılandırılarak, daha önceden verilen kredilerden geri çağrılan ve çağrılmayanlara iki yıl ödemesiz, beş yıllık bir süre tanınmalıdır. İlk iki yıl için faizsiz ikinci üç yıl için de Merkez Bankası borç verme faiz oranları uygulanmalıdır.
Yatırımların idame edilebilmesi amacıyla tersanelere yönelik orta vadeli yatırım ve işletme kredisi için yeni fon yaratılmalıdır. Alacaklı bankaların sıkıştırdığı ve yurt dışından gelen ihraç bedellerine el koyduğu tersane sahiplerine yardımcı olunmalı, iş yerlerinin yaşaması ve çalışanların aylıklarının ödenebilmesi için tersane sahiplerine orta ve uzun vadeli krediler açılmalıdır. Kaldırılan gemi teşviklerinin tekrar hayata geçirilmesi önemli bir konudur. 
Çünkü teşvik olmadığı takdirde Türk Armatörleri Türk tersanelerine gemi yaptırmaz. 1970 yılında tek bir tersane ile başlayan ve 2005 yılından itibaren hızla büyüyerek yarattığı yan sanayi ile birlikte 7.000 çalışana ulaşan 10 tersanemiz Kdz Ereğli ilçemizin kan damarlarıdır. Ekonomik kriz nedeniyle zora giren tersanelerimizin düze çıkarılarak yaşatılması, gelecekte olabilecek istenmeyen toplumsal bunalımların önünün kesilmesi konusunda da büyük destek olacaktır.

BÖLGEDE FAALİYET GÖSTEREN TERSANELER


1- Azim Otel Turizm Denizcilik Metal İnş.San.Tic.Ltd.Şti Tersanesi (2009 Yılında Hollanda'ya ihraç ettiği 2 adet römorkörden sonra yeni sipariş alamadığından kendi imkanlarıyla işlerini idame ettirmeye ve yeni siparişler almaya çalışmaktadır)
2- Cansı Gemi Tersanesi (Zonguldak-Faaliyetlerini durdurmuştur)
3- Ereğli Gemi Sanayi Tersanesi (Tüm ekonomik imkanlarını zorlayarak kendi gücü ile faaliyetlerine devam etmektedir.
4- Gün Doğdu Gemi Tersanesi (Karasu-Faaliyetlerine sınırlı olarak devam etmekte olup 2010 yılında sipariş alamaz ise faaliyetlerini durduracaktır)
5- Med-Yılmaz Gemi Sanayi Tersanesi (Yeni sipariş alınamaz ise yeni yılda faaliyetlerini durduracaktır)
6- Madenci Gemi Sanayi Tersanesi (Kızakta kuru teknesi bitmiş, donanımının yüzde 50'si tamamlanmış halde 2 adet 9 bin 750 DWT'luk kuru yük gemisinin armatörü tarafından siparişi iptal edildiği için yeni sipariş alamadığından faaliyetini durdurmuştur)
7- Usta Mehmetoğlu Gemi Sanayi Tersanesi (Sipariş alamaz ise Mart 2010 tarihinden itibaren faaliyetlerini durduracaktır)
8- USMED Gemi İnşa Sanayi Ticaret A.Ş. Tersanesi (Kendi imkanları ile faaliyetine devam etmekte)
9- Ustaoğlu Gemi Sanayi Tersanesi (Bir Türk armatöre yapılan 2 tanker imalatı amatör tarafından durdurulmuştur. Yeni sipariş alınamaz ise faaliyetlerine ara verecektir)
10- UMO Gemi Sanayi Tersanesi (Sipariş alamaz ise yeni yıldan itibaren faaliyetlerini durduracaktır)