AKP Kdz.Ereğli İlçe Başkanı Erol Şahin yaptığı yazılı açıklamasında, sağlık harcamalarının bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanan kişilerin acil durumlarda SGK ile sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık kuruluşlarında muayene, tedavi, tetkik ya da tahlil yaptırdıklarında sağlık kuruluşlarına kesinlikle ilave ücret ödememeleri gerekmekte olduğunu söyledi.

AKP Kdz.Ereğli İlçe Başkanı Erol Şahin, vatandaşların acil durumlarda hastanelerden ne şekilde yararlanabileceği konusunda detaylı açıklamada bulundu. Günlük yaşamın başına öngörülemediği ve aniden gelişen kaza, hastalık ve diğer olumsuzluklar gelebileceğini belirterek açıklamasına başlayan Şahin, bu gibi durumlarda hemen en yakın sağlık kuruluşuna gidip sağlık sorununa çözüm bulunmasını istedi. Şahin açıklamasında şu görüşlere yer verdi. "Yani yaşadığımız hayatta öyle sağlık durumları başımıza gelebilir ki, bu gibi sağlık problemlerimizin çözümü için hangi sağlık kuruluşunun hastalardan fark alıp almadığı, hangi sağlık kuruluşuna gidildiğinde cebimizden ilaveten para çıkıp çıkmayacağını hiç düşünmeyiz.

HERKESE FAYDALI OLACAK
İnsan olarak hepimizin başına gelmesi muhtemel olan bu gibi acil sağlık sorunlarımız oluştuğunda bize veya yakınlarımıza yapılacak olan acil sağlık ve tedavi giderlerinin nasıl, hangi şartlarda ve kimin tarafından karşılanması gerektiği konusunda yapacağımız açıklamaların herkese faydalı olacağını düşünmekteyiz. Bu nedenle bu çalışmamızda SGK ile sözleşmesiz sağlık kuruluşlarında acil tedavi gören kişilerin tedavi giderlerinin kimin tarafından hangi şartlarda ödenmesi gerektiğiyle ilgili açıklamalarda bulunacağız.

ACİL DURUMLAR
Sağlık Uygulama Tebliği'nin "5. Sözleşmesi olmayan sağlık kurum veya kuruluşlarında acil tedavi bedellerinin ödenmesi" başlıklı bölümünde acil hallerin tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre acil haller; ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlardır. Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri acil sağlık hizmeti olarak kabul edilir. Sağlık Uygulama Tebliği'nde yer alan acil hal tanımından görüldüğü üzere, acil halin birebir hastalık adı olarak tanımı bulunmamaktadır. Söz konusu tanımlamadan dikkati çeken ortak özellik, acil hallerin aniden gelişmesi, öngörülemez olması ve hemen müdahale edilmesi gereken durumlar olmasıdır. Bundan dolayı, örnek olarak erişkin insanlarda yüksek ateş rahatsızlığı acil durum sayılmazken, bebeklerde ya da çocuklardaki yüksek ateş rahatsızlığı acil durum olarak kabul edilmektedir. 
 

NASIL KARŞILANACAK
Genel sağlık sigortalısı sayılarak Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında olan kişiler acil bir sağlık durumuyla karşılaştıklarında, sağlık giderlerinin SGK tarafından ödenebilmesi için 5510 sayılı Kanun'un 67. maddesi gereği, herhangi bir prim ödeme gün şartı aranmadığı gibi prim borcu olmaması şartı da bulunmamaktadır. SGK ile sözleşmeli sağlık kuruluşları acil hastaların sağlık giderlerini Sağlık Uygulama Tebliği'ndeki esaslara göre karşılamak zorundadırlar. SUT' un "3. Sağlık hizmeti sunucularına müracaat ve kimlik tespiti işlemleri" başlıklı bölümünün 10 madde numaralı kısmında ise, "?acil hallerde sözleşmeli ve sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları kişilerden ilave ücret talep edemez." hükmünden dolayı, Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında olan kişilerin acil sağlık durumlarında sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularındaki tedavi giderlerinde hiçbir farkın talep edilmemesi gerekmektedir. Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında olan kişilerin acil durumlarda sözleşmesiz sağlık kuruluşlarına başvurduklarında tedavi giderlerinin nasıl karşılanacağı ise, 5510 sayılı Kanun'un 73. maddesinde açıklanmıştır.

FATURA KARŞILIĞI ÖDEME
Buna göre, 5510 sayılı Kanun'un 73. maddesi gereği olarak, sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından acil hallerde alınan sağlık hizmeti bedelleri sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedeller esas alınarak, SUT kapsamında olanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere fatura karşılığı ödenmektedir. Sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularının acil hallerde SGK'nın belirlediği sağlık hizmetleri için SUT kapsamında olanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden veya Kurumdan herhangi bir ilave ücret talep edemezler. Ayrıca, Sağlık Uygulama Tebliği'nin "24.3.3. İlave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri" başlıklı bölümünde, sözleşmeli ya da sözleşmesiz hizmet sunucularının acil servislerde sunulan sağlık hizmetleri ile acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetlerinden fark ya da ilave ücret alınamayacağı hüküm altına alınmıştır.

SEVK ZİNCİRİ
Acil durumlarda gerek SGK ile sözleşmeli sağlık kuruluşlarında gerekse SGK ile sözleşmesiz sağlık kuruluşlarında yapılacak muayene ve tedavilerde hastanın sevk zincirine uyması koşulu aranmaz. Buraya kadar anlatılanlardan sonra, Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında olan bir kişinin çocuğunun SGK ile sözleşmesiz bir özel hastaneye götürdüğünde tedavi giderlerinin nasıl karşılanacağını bir örnekle açıklayalım.

ÖRNEKLİ AÇIKLAMA
Bay A, 1 yaşındaki çocuğunda gece saat 12.00'de başlayan yüksek ateş nedeniyle çocuğunu SGK ile sözleşmesi olmayan özel bir hastaneye götürmüştür. Bay A hastaneye geldiğinde çocuğunu özel koşullarda muayene ettirmek istediği ve tedaviye izin verilmesi bilgilerini ihtiva eden bir belge hastane yetkilileri tarafından imzalatılmıştır. Bay A'nın çocuğuna hastanede gerekli muayene, röntgen, tetkik ve tahliller yapılarak işlemler aynı gece saat 03.00'te bitirilmiştir. Anılan hastane tarafından Bay A'ya çocuğuna yapılan sağlık işlemlerinin bedeli olarak kendi hastane ücret tarifeleri üzerinden 400 TL gider çıkarılmış ve Bay A, bu faturayı ödemiştir.
Bu durumda Bay A'nın yapması gerekenleri açıklayalım. Öncelikle Bay A'nın çocuğunun maruz kaldığı rahatsızlık acil bir durumdur. Bunun için Bay A, bu durumun acil bir durum olduğunu ve dolayısıyla kendilerinden bu nedenle ilave ücret talep edilemeyeceğini hastane yetkililerine bildirmesi gerekir. Hastane yetkilileri de Bay A'ya kendi fiyat tarifeleri üzerinden kestikleri faturayı iptal edip SUT'taki fiyat tarifesi üzerinden yaptıkları işlemleri ücretlendirip yeni bir fatura kesmeleri ve Bay A'ya iki fatura arasındaki fark tutarı iade etmeleri gerekmektedir.
 Bay A ise, anılan hastane tarafından yeniden ve SUT fiyatları üzerinden kesilen faturayı SGK'ya ibraz edip, söz konusu fatura tutarını SGK'dan talep etmesi gerekmektedir. Örnekte belirtilen özel hastane yetkilileri "bizim SGK ile sözleşmemiz yok, SUT bizi bağlamaz, ilave işlem ücreti paranızı iade edemeyiz" gibi söylemlerde bulunmazlar. Çünkü SGK'nın yayımlamış olduğu Sağlık Uygulama Tebliği 5510 sayılı Kanun'a dayanmakta ve Kanun hükümleri de tüm ülke insanımızı bağlamaktadır.

GENELGEDE AÇIKLANDI
Hiçbir sosyal güvencesi olmayan vatandaşlara acil hallerde yapılan sağlık giderlerinin karşılanma usul ve esasları, acil sağlık hizmetlerinin sunumu konulu 2008/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi'nde açıklanmıştır. Bahse konu Başbakanlık Genelgesi'nin 9. maddesine göre, herhangi bir sağlık güvencesi olmayan vatandaşlardan ödeme gücü bulunmayanların acil sağlık hizmeti bedellerinin kendilerinden talep edilmemesi gerekmektedir. Bunlardan kamuya ait sağlık kuruluşlarından ve ayakta teşhis ve tedavi yapan özel sağlık kuruluşlarından acil sağlık hizmeti alanların hizmet bedellerinin, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri çerçevesinde sağlık kuruluşunun bulunduğu yer sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı tarafından ödenmesi gerekmektedir. Yine aynı Başbakanlık Genelgesi'ne göre, herhangi bir sosyal güvencesi olmayan ve ödeme gücü bulunmayan vatandaşların özel hastanelerden acil sağlık hizmeti almaları durumunda, alınan sağlık hizmetlerinin bedelleri vatandaş tarafından talep edilmesi halinde, 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu'nun 32., 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 38. ve 60., 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 18. maddeleri gereğince sağlık kuruluşunun bulunduğu yerin belediyesince ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 12. maddesinde; "?üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmiş kişilere, Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle, vermiş oldukları hizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil ederler." Hükmü bulunduğundan dolayı, trafik kazalarında yapılacak sağlık giderlerinin vatandaşlara ödettirilmemesi gerekmektedir.

SONUÇ
Ülkemizde sağlık harcamalarının bedelleri SGK tarafından karşılanan kişiler acil durumlarda SGK ile sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık kuruluşlarında muayene, tedavi, tetkik ya da tahlil yaptırdıklarında sağlık kuruluşlarına kesinlikle ilave ücret ödememeleri gerekmektedir. Bu gibi acil durumlarda sözleşmesiz özel hastaneler tarafından Sağlık Uygulama Tebliği'nde belirlenen tutarların üzerinde vatandaşa fatura kesilse dahi, bu faturanın iptal edilmesi ve fark tutarların vatandaşa iade edilmesi gerekmektedir.
Sözleşmesiz sağlık kuruluşları tarafından acil olarak bakılan SGK'lı hastalar adına Sağlık Uygulama Tebliği'nde yer alan tutarlar üzerinden şahsi fatura kesilmeli, bu faturaların bedelleri vatandaştan alınmalı, vatandaş da sözleşmesiz özel sağlık kuruluşundan aldığı ve bedelini ödediği faturayı SGK İl Müdürlüklerine ibraz ederek parasını SGK'dan geri almalıdır. Özellikle acil durumlarda vatandaşlarımızın zor durumlarından istifade edilerek onlara yüklü fatura bedelleri çıkarılmasının ve vatandaşın mağdur edilmesinin önüne geçmek için bu açıklamanın yapılması uygun görülmüştür.