Ne demiş atalarımız? “Arayan bulamamış, bulan doyamamış!” Nedir bu? Elbette ki, kestane. Özellikle bölgemizde çok bulunan, ancak son dönemdeki termik santrallerin yarattığı kirlilik nedeniyle kanser hastalığına yakalanan kestaneyi öyle çok ucuz sanmayın. Çiğ iken iyisi 10 liranın üzerinde alıcı bulurken, saklanmış kestaneyi ise 20 liraya bulup alamazsınız. Ya mangalda kebap olarak pişirilen kestane. Kilosu 50 lira. Tadımlık dediğinizde, 5 lirayı gözden çıkaracaksınız.
KESTANE İLE İLGİLİ BİLGİLER
Kestane dikenli, yeşil renkte kupula denilen top görünümlü dikenli dış kabuk içinde ikili ya da üçlü halde bulunur. Hasat zamanı gelince bu dikenli dış kabuk sararıp çatlar ve ağaçtan yere düşer. Düşünce de kestanenin meyveleri dikenli toplarından ayrılır. Ağaçta kalan kestaneler de dallara uzun sırıklarla vurarak yere düşürülürler.
KESTANENİN BESİN DEĞERLERİ
Diğer yemişlerin aksine yüksek nişasta ve su içeren kestanede protein ve yağ oranı düşüktür. İçeriğinde nişasta, lif, protein, potasyum, fosfor, kalsiyum gibi mineraller ve B1, B2 ve C vitaminlerini bulunan kestane doyurucu bir besindir. 100 gram kestane160 kalori enerji sağlamakta, 34 g karbonhidrat, 3.2 g protein, 1.8 g yağ ve 8-10 g lif içermektedir.
KESTANENİN SAĞLIĞA YARARLARI NELERDİR?
Kestanedeki karbonhidrat içeriği yüksek olmakla birlikte kompleks olduğu için yavaş emilir. Kompleks karbonhidratlar içerdikleri lif oranı yüksek olduğu için basit karbonhidratlar gibi kan şekerini fazla yükseltmez, diyabete, kalp-damar hastalıklarına davetiye çıkartmaz. Kompleks karbonhidratlar vücudun enerji kaynağıdır. Özellikle kış aylarında enerji depolamak, bedensel ve zihinsel yorgunluğu gidermek için kestane tüketmek gerekir.
Kestanede bulunan demir kansızlığı önler, magnezyum ve fosfor ise kemik metabolizmasının önemli bileşenleridir. Sakinleştirici özelliği vardır stresin giderilmesine yardımcı olur. Kestanedeki C vitamini, dişler, kemikler ve kan damarlarındaki matrix oluşumu için gereklidir. Kestane, yüksek potasyum içeriğiyle potasyum düzeyi düşük olanlara önerilmektedir. Kestane kandaki alyuvarların yapımı için gerekli olan folik asit açısından da çok zengindir. Kestane en çok lif içeren yemişlerden biridir, içeriğindeki lif onu glisemik indeksi düşük bir yiyecek yapar, bu da kan şekerinin hızlı değil yavaş bir şekilde yükselmesini sağlar. Karaciğer ve mide için faydalıdır, ishali önler. Beyin için faydalıdır unutkanlığı ve alzheimeri önler. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve hücrelerin yaşlanmasını geciktirir. Kestane bebeklerde kalp ve damar sağlığı ve uygun nörolojik gelişim için yararlıdır. Kestane ayrıca trigliseridi düzenlemektedir.
KESTANE NE ŞEKİLDE KULLANILIR?
Kestane fırında veya ocakta kestane kebap denilen şekilde kızartılır veya haşlanarak yenebilir. Kestane tatlılara, pilavlara ve yemeklere de konulur. Bursa ve civarında üretilen kestanelerle yapılan kestane şekeri dünyaca ünlüdür. Kestanenin püresi de yapılır. Un haline getirilen kestane ile kestane ekmeği yapılabilir. Kestane unu gluten içermediği için çölyaklılar tarafından da rahatlıkla kullanılan lezzetli ve besleyici bir undur. Kestane balı da ülkemizde sadece belirli bölgelerde üretilebilen oldukça popüler ve sağlıklı bir yiyecektir. Ayrıca kestanenin ağacı, kabuğu, dalları ve yapraklarından da yararlanılır.
Kestane Pişirmenin ve Kabuğunu Kolayca Soymanın Püf Noktaları Nelerdir?
Lezzetli ve kabuğu kolay soyulan kestane kebap yapmak için kestaneleri önce iyice yıkayın. Bombeli kısmını keskin bir bıçakla çok derine girmeden enlemesine çizin. İsterseniz + şeklinde de çizebilirsiniz. Ayrıca bunun için kestane çizme makinası da kullanabilirsiniz. Çizilen kestaneleri yıkayıp 1 saat kadar soğuk suda bekletin. Suya bir tatlı kaşığı pekmez eklerseniz pişince çok daha lezzetli oluyor. Daha sonra kestaneleri süzün. İsterseniz tavada veya kapağı açık olarak tost makinasında pişirin. Fırında pişirecekseniz önceden 200 derecede ısıtılmış fırında pişirin.
Kestanenin kabuğunu kolayca soymak için diğer bir yöntem de en az 12 saat buzdolabında bekletilen kestaneleri kaynar suya atmak ve daha sonra da soğuk suyla yıkamaktır.
KESTANENİN ZARARI VAR MIDIR?
Kestane yüksek karbonhidrat içeren bir yiyecek olduğu için diyet yapanların kontrollü bir şekilde tüketmesi gerekir. Şeker hastaları, damar sertliği olanlar ve yüksek tansiyonlu kişiler de az miktarda yemelidir.
AT KESTANESİ ZEHİRLİDİR YENMEZ
Tabii bir de at kestanesi var. Ağaçlardan kolaylıkla toplanan at kestanesi yenmez, zehirlidir. Ama farklı bir şekilde kullanırsanız çok işe yarar. At kestanesini dolaplarınıza yerleştirerek kıyafetlerinizi ve yün malzemeleri güvelerden koruyabilirsiniz. Naftalin yerine geçen doğal, etkili ve bedava bir malzemedir. Damarları daraltıcı özelliği olan at kestanesi kozmetik ve ilaç sanayinde kullanılır. Varis, hemoroid, cilt lekeleri ve cilt kırışıklığına karşı etkilidir.
