CHP Zonguldak Milletvekili Şerafettin Turpcu, kömürle çalışan termik santraller için “Meclis Araştırması” isterken “Zonguldak ve bölgede yaşayan insanların karşı karşıya bulunduğu durum özel bir araştırmaya değer durumdadır” dedi.

Milletvekili Turpcu, kömürle çalışan termik santrallerden kaynaklanan sorunları Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM)  taşıdı. Meclis Başkanlığına araştırma önergesi sunan Milletvekili Turpcu, mevcut kömürlü santrallere ilave olarak yenilerinin kurulmasıyla ilgili çalışmalar yapıldığını söyleyerek, Zonguldak başta olmak üzere Türkiye’deki kömürle çalışan termik santrallerden kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin halk sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin araştırılarak belirlenmesi, sorunlara çözüm getirilmesi ve gereken önlemlerin alınması Meclis araştırması açılmasını istedi.

Turpcu; “Zonguldak ve bölgede yaşayan insanların karşı karşıya bulunduğu durum özel bir araştırmaya da değer durumdadır.” ifadelerini kullandı



ÖNERGENİN GEREKÇELERİ

Ülkemizde, mevcut kömürlü santrallere ilave olarak yenilerinin kurulmasıyla ilgili çalışmalar yapıldığı bilinmektedir. Yeterince hesap edilmeden yapılmış olan ve yenileri yapılması planlanan kömürlü termik santrallerin birbirinden bağımsız olarak Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecine tabi olması nedeniyle, mevcutlar ve yapılmak istenenlerin toplam etkisini ortaya koyan bir değerlendirme ortada yoktur.



“MUAFİYET KESİNLİKLE SÖZ KONUSU OLMAMALI”

Amacı çevreyi korumak ve ortaya çıkması olası sorunları engelleme görevi yapması gereken ÇED Raporu süreci bir anlamda kadük hale getirilmiştir. Çünkü ÇED, projelerin önünde aşılması gereken bir engel olarak görülmektedir. Halbuki, Çevresel Etki Değerlendirmesi gerçek işlevini yerine getirmeli ve termik santraller mutlaka çevre normlarına uymalıdırlar. Çevre normlarından muafiyet kesinlikle söz konusu olmamalıdır.

Bununla birlikte, ülkemizde, kömürle çalışan termik santrallerde çevre koruyucu önlemlerin alınmadığı, atmosfer üzerinde olumsuz etki oluşturan maddelerin tutulması için kullanılan sistemlerin modernizasyonunun yapılmadığı, operatör şirketlerin filtrelemeyi yapmadığı veya gerektiği şekilde yapmadığı ortadadır. Termik santral bulunan illerin partikül madde kirliliği açısından Türkiye’nin en kirli bölgeleri olması bununla doğrudan bağlantılıdır.



“HAVA KİRLİLİĞİ KRONİK AKCİĞER HASTALIKLARINA, KALP SORUNLARINA YOL AÇIYOR”

En genel hatlarıyla, hava kirliliğinin erken ölümlere, kronik akciğer hastalıklarına, kalp sorunlarına yol açtığı bilimsel olarak ortaya konmuştur. Termik santrallerin halk sağlığı açısından ortaya çıkardığı ve çıkaracağı olumsuzlukları engellemek için önlemler alınmalı, santraller yapılırsa ortaya çıkacak sağlık etkileri ve bölge halkının karşılaşabileceği sağlık sorunları ile ilgili modelleme çalışması yapılarak bir yol haritası belirlenmelidir.



“TERMİK SANTRAL BULUNMAYAN İLLERLE KARŞILAŞTIRMA YAPILMALI”

Bu nedenle mevcutlara ilave olarak yeni termik santraller yapılmadan önce, hava kirliliğinin halk sağlığı ve çevre (doğadaki her türlü bitki ve hayvan türleri dahil) etkileri ile termik santrallerden kaynaklanan emisyonların yol açtığı sağlık etkilerinin bir değerlendirmesinin yapılması, bunun termik santral bulunmayan illere göre karşılaştırmasının yapılması ve kamuoyu ile paylaşılması hayatidir. Termik santrallerin halk sağlığına olan maddi ve manevi maliyetinin de arastırmaya dahil edilerek, termik santrallerden kaynaklanan hava kirliliğinin sağlık etkisi maliyetleri de ortaya konarak kapsamlı bir sonuç elde edilmesi gerekmektedir.



“BU BÖLGEDE YAŞAYAN İNSANLARIN BULUNDUĞU DURUM ÖZEL BİR ARAŞTIRILMALI”

Zonguldak’ın termik santrallerle yaşadığı sorun bu duruma çarpıcı bir örnektir. Yaptığımız araştırmalarda dünyada bu kadar dar bir bölgede, halkımızı ve yaşadıkları çevreyi boğacak düzeyde, birbirine çok yakın, bu kadar fazla termik santralin yapıldığı bir örneğe rastlayamadık. Çok dar bir alan içinde, 10 milyon tonun üzerinde kömür yakacak santraller bloğundan bahsedildiği bilinmelidir. Bu rakamın, hali hazirda, kömür üretimi 1 milyon tonun altındaki Zonguldak kömür havzasının tüm üretim kapasitesi devreye girse dahi yetmeyecek bir tüketim olduğu bilinmelidir. Bu anlamıyla Zonguldak ve bu bölgede yaşayan insanların karşı karşıya bulunduğu durum özel bir araştırmaya da değer durumdadır.

Bu araştırma önergesi, kömürle çalışan termik santrallerin halk ve çevre sağlığı üzerindeki etkilerinin ve dışsal maliyetlerinin, Türkiye’nin enerji ile ilgili kararlarında dikkate alınması gerektiğini ortaya koymak için hazırlanmıştır.



“GEREKEN ÖNLEMLERİN ALINMASI AMACIYLA MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILMALI”

Bu nedenlerle, Zonguldak başta olmak üzere Türkiye’deki kömürle çalışan termik santrallerden kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin halk sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin araştırılarak belirlenmesi, sorunlara çözüm getirilmesi ve gereken önlemlerin alınması amacıyla Anayasa’nın 98, TBMM İç Tüzüğü’nün 104. ve 105. Maddeleri uyarınca Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.