* Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası Başkanı İrfan Erdem, TTK limanı ve Erdemir limanlarında tren ferisi rıhtımlarının atıl durumda bulunduğunu hatırlatarak, “TTK ile Filyos limanları İstanbul ve İç Anadolu demir yolu hatlarına bağlanabilirse bölgemiz limanları ‘viking treni’ projesinde önemli bir ayak olacaktır”
* Proje ile Avrupa’nın Karadeniz, Kafkasya ve Hazar Denizi üzerinden Asya’ya açılabileceğini hatırlatan Erdem, “Bu proje Türkiye’yi yakından ilgilendirmektedir. Türkiye’nin bu projeden karlı çıkabilmesi için gerekli alt yapılar en kısa zamanda yapılmalıdır.
Demir yolu bağlantıları, Karadeniz ülkeleri ile yapılan Ro-Ro sefer tecrübesi, Adapazarı ile Karasu limanı ve Ereğli, Bartın’ı bağlayacak olan demiryolu projesi ile birleştirilirse bölgemiz ekonomisine ciddi canlanmalar olacaktır” dedi.
Bölge ekonomisine ciddi oranda katkı sağlayacağını düşündüğü projenin gerçekleşmesi için çalışmalara başlayan ve ilgililere konuyu dosya halinde sunacağını belirten Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası Başkanı İrfan Erdem’in hazırladığı dosyaya projenin tüm detayları da yer alıyor.
Daha önce hazırlanan projeyi entegre edebilmek için girişim başlattıklarını hatırlatan Erdem’in hazırladığı rapor şu şekilde:
TRACECA PROJESİ
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan devletlerin sahip olduğu yer altı ve yer üstü kaynakları, AB’nin bu ülkelere olan ilgisini arttırmıştır. Bağımsızlık kazanan ülkeler kendilerini dünyaya kabul ettirmek için dünya pazarlarına girmeyi amaç edinmişlerdir. Orta Asya’nın sahip olduğu stratejik önem; Avrupa ve Asya ülkeleri arasında köprü vazifesi görmesi, AB’nin dikkatini çekmiştir. AB, bu bölgelerdeki fırsatlardan diğer ülkelerin de yararlanabilmesi için TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım Koridoru) Projesi’ni geliştirmiştir. Bu proje sayesinde Avrupa; Karadeniz, Kafkasya ve Hazar Denizi üzerinden Asya’ya açılabilecektir. Ayrıca ulaşım; daha ucuz, daha güvenli ve daha hızlı yapılabilecektir. Bu proje Türkiye’yi de doğrudan etkilemektedir. Türkiye’nin bu projeden karlı çıkabilmesi için gerekli altyapılar en kısa zamanda yapılmalıdır. Bu
bağlamda TRACECA projesinin geliştirilmesi ile birlikte Türkiye’ye ulaştırma, turizm, yabancı yatırımlar açısından önemli katkıları olacaktır. Bunlara ilaveten bölgesel kalkınmaya da olumlu etkileri olması beklenmektedir.
PROJENİN AMACI
Avrupa’dan Asya’ya Karadeniz, Kafkasya ve Hazar Denizi üzerinden alternatif ulaştırma ağı oluşturmak
TRACECA’NIN GÜZERGAHLARI
TRACECA projesinde denizyolu, kara ve demiryolu güzergahları ele alınmıştır. Denizyolu güzergahı olarak Karadeniz ve Hazar Denizi’ndeki limanlar belirtilmiştir. Karayolu ve demiryolu güzergahı ise Ukrayna’dan başlayıp Türkiye üzerinden diğer ülkelere ulaşımı sağlayacak şekilde belirlenmiştir.
DENİZYOLU GÜZERGAHLARI
TRACECA Projesi kapsamına alınan Karadeniz ve Hazar Denizi’ndeki limanlar şunlardır; Karadeniz’de Odesa, İliçevsk, Köstence, Varna, Burgaz, İstanbul, Samsun, Batum, ve Poti limanları, Hazar Denizi’nde ise Bakü, Türkmenbaşı ve Aktau limanları. Proje dahilinde Karadeniz üzerinden yapılacak taşımalarda; İstanbul Limanı ile Odesa, İliçevsk ve Köstence limanları, Burgaz-Poti limanları, Köstence-Batum limanları ve Samsun-İliçevsk limanları arasında Ro-Ro seferleri; İstanbul Limanı ile Köstence ve İliçevsk limanları, Varna-Poti-Batum limanları, Köstence-Samsun-Batum limanları ve İliçevsk-Poti limanları arasında demiryolu feribot seferleri öngörülmektedir. Hazar Denizi üzerinden yapılacak taşımalarda ise Baku-Aktau limanları ve Baku-Türkmenbaşı limanları arasında demiryolu feribot seferleri ve Ro-Ro seferleri yapılacaktır.
KARA VE DEMİRYOLU GÜZERGAHLARI
Proje dahilinde yapılacak taşımalarda kullanılacak TRACECA karayolu ve demiryolu bağlantıları şunlardır; Batıda Ukrayna’dan İliçevsk’e uzanan kara ve demiryolu hattı, Ungeny-Klimentovo ve UnKurchugan demiryolu hattı, 4. TEN Koridoruna bağlanan ve Türkiye sınırları içinden İstanbul-Samsun-Trabzon-Batum/Vale/Gümrü karayolu hattı, İstanbul-Sivas-Kars-Gümrü demiryolu hattı, Batum-Tiflis ve Poti-Tiflis demiryolu hatları, Tiflis-Erivan kara ve demiryolu hattı, Tiflis-Bakü kara ve demiryolu hattı, Erivan-Bakü kara ve demiryolu hattı, Türkmenbaşı-Buhara kara ve demiryolu hattı, Türkmenbaşı-Taşkent kara ve demiryolu hattı, Semerkand-Duşanbe/Kulab kara ve demiryolu hattı, Duşanbe-Oş-Bişkek karayolu hattı, Taşkent-OşIrkeshtam/Torugart karayolu hattı, Semerkand-Oş/Calalabad kara ve demiryolu hattı, Semerkand-Kulkuduk-Beyneu karayolu hattı, Semerkand-Buhara-Beyneu karayolu hattı, Navoi-Kulkuduk-Beyneu demiryolu hattı, Türkmenabad-Taşavuz-Beyneu demiryolu hattı, Beyneu-Aktau demiryolu hattı, Aktau-Beyneu-Alma Ata-Druzhba kara ve demiryolu hattı, Lugovaya-Bişkek-Balıkçı kara ve demiryolu hattı, Duşanbe-Kulab-Rangkul karayolu hattı. Böylece Avrupa’ya TENS ile bağlanan TRACECA, Yagodin (Ukrayna)’den başlayarak Odesa ve İliçevsk limanlarına ve Karadeniz’i feribot ve Ro-Ro seferleriyle geçerek Poti ve Batum limanlarından Kafkasya’ya bağlanan, buradan Tiflis ve Erivan ana güzergahlarını takip ederek kara ve demiryollarıyla Baku’ye ulaşan Bakü Limanı’ndan yine feribot ve Ro-Ro seferleriyle Orta Asya’nın Türkmenbaşı ve Aktau limanlarına ulaşıp kara ve demiryolu bağlantılarıyla Tacikistan’a ve nihayet Çin’e kadar uzanan bir ulaştırma koridorunu temsil etmektedir. Ayrıca koridorun Avrupa ile Kafkasya’yı birleştiren kara bağlantısı Türkiye üzerinden İstanbul-Samsun Hopa karayolu ve yine İstanbul-Ankara-Kars-Tiflis demiryolu aracılığı ile gerçekleştirilecektir.
Görüldüğü üzere projenin Karadeniz ayağında Samsun limanı önemli bir yer tutmaktadır. Bu projede bölge limanlarımızın olmaması için hiçbir neden yoktur. Karadeniz’in en büyük Limanlarından biri olan Erdemir, bölgemiz ve Türkiye’nin en önemli 2 liman projesinden olan Filyos Liman Projesi, Zonguldak Limanının demiryolu hattı ile bağlantısı, Karadeniz ülkeleri ile yapılan Ro-Ro seferleri tecrübemiz, Karadeniz Ereğli’den projenin bir önemli limanı olan İliçevsk limanına yapılan Ro-Ro seferleri gibi unsurlar Adapazarı ile Karasu Limanı ve Karadeniz Ereğlisi ve Bartın’ı bağlayacak olan demiryolu projesi ile birleştirilirse bölgemiz ekonomisine ciddi canlanmalar olacaktır.
VIKING TRENİ NEDİR?
Adını İskandinav bölgesinde yaşayan ve Baltık Denizi’nde seyahat eden Viking’lerden alan “Viking Treni”, Baltık Denizi ile Karadeniz arasında Klaipeda, Odessa ve İliçevski deniz limanlarını demiryolu ile birleştiren bir kombine taşımacılık projesidir. Litvanya, Belarus ve Ukrayna projeye iştirak eden ülkeler olup, tren Litvanya Demiryolları (LG), Ukrayna Ulusallaştırılmış Taşımacılık Şti (LISKI) ve Belirtertrans (Belarus Ulusal taşımacılık Şti) tarafından işletilmektedir. “Viking Treni” ile 20 ve 40 ayaklık konteynırların, soğutmalı konteynırların, demiryolu vagonlarının, römorkların, kamyonların ve yarı römorkların taşıması gerçekleştirilebilmektedir.
TREN PARKURU
Tren parkuru: İliçevski-Odessa-Usatova-Koyovsk-Zhemerinka-Kazatin-Berdichev-Korosten-Berexhest/ Slovechno-Kalinkocichy-Zhlobino-Osipovichy-Kaliadchy-Molodechno-Gudaj/Kena-Vaidotai-Radvilishkis-Klaipeda-Draugyste, Hattın toplam uzunluğu : 1734 km, Litvanya (Draugyste-Kena 434 km), Belarus (Gudoj-Slovechno 544 km), Ukrayna (Berezhest-İliçevski 756 km), Taşıma süresi: 53-59 saat
TARİHÇE:
Ukrayna’nın Odessa yakınlarındaki İliçevski limanının Litvanya’nın Baltık Denizi’ndeki Klaipeda limanına bağlantısını sağlayan trene Eylül 2002 tarihinde “Viking Treni” adı verilmiştir. İlk seferi Şubat 2003’te gerçekleştirilmiştir. Başlangıçta haftada bir gün olarak işletilen trene talep fazlalığından dolayı üç ilave sefer daha eklenmiştir.
AMAÇ:
Litvanya-Belarus-Ukrayna güzergahında işletilen Viking Treni’nin, Ukrayna-İliçevski / Derince hattında çalışan feribotlarla bağlantısı sağlanarak Derince/Samsun limanlarına gelen yüklerin Türk vagonlarına aktarılmak suretiyle Türkiye üzerinden Akdeniz, Avrupa ,Ortadoğu ve Orta Asya bağlantısının oluşturulması amaçlanmaktadır. TRACECA koridoru üzerinden Avrupa’nın en kısa yoldan Asya’ya, Kafkaslara ve Ortadoğu’ya bağlanması hedeflenmektedir.
AVANTAJLARI :
AB’nin, üyesi Litvanya’ya 30 dakikada sınırdan geçiş imkânı tanıması ve vize prosedürlerini kolaylaştırması nedeniyle yüklerin kısa sürede Avrupa ülkelerine varışı sağlanacaktır.
Viking Treni ile yükler Litvanya’dan, Belarus, Ukrayna koridorunu izleyerek Odesa limanında konteynerler gemilere yüklenecek, Samsun, Derince, Bandırma, Haydarpaşa, İzmir, Mersin, İskenderun limanlarımıza dağılmak suretiyle buradan yine demiryoluyla yurt içine, Ortadoğu ve Orta Asya ülkelerine TCDD trenleriyle ulaştırılacak. Yine Ortadoğu’dan, Orta Asya’dan gelen yükler aynı koridor ve sistemle Litvanya’ya kadar gidip oradan Baltık ülkelerine ve Avrupa içlerine dağılacaktır. Bu taşımacılık projesinde de Samsun Limanı önemli bir merkezi olarak karşımıza çıkmaktadır.
PROJE İLE
Bölgemize yapılması planlanan demiryolu projesi birlikte; Marmara limanlarındaki sıkışıklık azalmış olacak, Haydarpaşa limanın by-pass edilecek olmasının etkileri de hafifleyecek, Batı Karadeniz limanları, "Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi" ile İç Anadolu'ya bağlanacak, ''Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi'' ile Bartın, Zonguldak Filyos, Ereğli ve Karasu limanlarının yanı sıra Türkiye'nin en önemli ağır sanayilerinden Ereğli ve Karabük Demir Çelik fabrikalarının, Adapazarı üzerinden demiryolu ağına bağlantısı sağlanacak, Ağırlıklı olarak yük taşımacılığı yapılması öngörülen hat, batıdan Ankara-İstanbul demiryolu hattına, Doğu'dan ise Zonguldak-Çankırı-Kayseri demiryolu hattına bağlanacak. Böylece, söz konusu limanlardan ve fabrikalardan çıkan yükler, demiryolu ile Türkiye'nin dört bir yanına taşınabilecek, ''Adapazarı-Bartın Demiryolu Projesi''nin hizmete girmesinin ardından, Marmara bölgesindeki limanlardaki yoğunluğun bir kısmının Batı Karadeniz limanlarına kayacaktır. Yapılacak olan demiryolu bağlantıları ile bölgemizin bu projeye dahil olma potansiyeli oluşacaktır. Hali hazırda Zonguldak TTK Limanı ve ERDEMİR Limanlarında Tren Ferisi Rıhtımları mevcut olup atıl durumda bulunmaktadır. Zonguldak TTK ve Filyos Limanları İstanbul ve İç Anadolu demir yolu hatlarına bağlanabilirse Bölgemiz Limanları “Viking Treni Projesinde” önemli bir ayak olacaktır.
