Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları Mensupları Yardımlaşma Sandığı Vakfı, 3 ayda bir dünya ve Türkiye’deki gelişmelerin yanı sıra Erdemir Vakfı ile ilgili son duruma ilişkin bülten yayınlandı. Dünya ve Türkiye’deki Temmuz-Eylül 2014 tarihleri arasında yaşanan gelişmeler şu şekilde açıklandı:
-TEMMUZ-EYLÜL 2014 AYI GELİŞMELERİ -
Temmuz ayında Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faiz kararı ve Amerika'dan gelecek tarım dışı istihdam rakamı ile küresel ekonomilerden gelecek resmi imalat sektörü PMI verileri öne çıkan veriler arasındaydı. Bu verilerin yanı sıra FED başkanı Yellen'in yaptığı sunum ile Irak ve Rusya-Ukrayna konusundaki gelişmeler de yine piyasaların odağında oldu. Irak Ordusu'nun ülkenin kuzey ve batısını IŞİD'den geri almak için büyük bir operasyon başlattığı haberleri medyada yer almış, hatta bu operasyonlar neticesinde ordunun Tikrit şehrini ele geçirdiği iddia edilmişti. Bu operasyonla birlikte brent petrol 113 Dolar'ın altına gerilemiş oldu.
“YENİ YAPTIRIMLAR UYGULANDI”
St Louis FED Başkanı Bullard'ın faizlerin artırımının 2015 ilk çeyreğinde olabileceği açıklaması sonrasında piyasalarda görülen baskı, Yellen’in açıklamalarıyla dengelendi. Özel sektör istihdamı Kasım 2012'den bu yana en yüksek artışı gösterdi. İTO Haziran ayı enflasyonu son 10 yılın en yüksek aylık artışını gösterdi. FED'in 17-18 Haziran tarihli FOMC toplantı tutanakları dün yayınlandı. Tutanaklara göre FED üyeleri Ekim ayındaki toplantıda tahvil alım miktarında 15 milyar Dolar azaltım yaparak tahvil alım programını sonlandırmayı planlıyor. 17 Temmuz toplantısında TCMB 50 baz puan politika faizini indirerek 8,25'e çekti. 50 baz puanda alt koridoru indirdi ve alt koridor 7,5'ye geriledi. Jeopolitik risk algıları piyasalar üzerinde baskı yaratmaya devam etti. Ukrayna krizi nedeniyle ABD'nin Rusya'ya ilave yaptırım kararı alması ve Ortadoğu'daki karışıklıklar piyasalarda sert değer kayıplarının görülmesine neden oldu. Ukrayna'da Malezya'ya ait yolcu uçağın Ukrayna'da ki ayrılıkçı güçler tarafından vurulduğuna dair kanıtlar güçlenmesi ardından Rusya'ya yeni yaptırımlar uygulandı.
İLK TURDA SEÇİLDİ
Portekizli Banco Esprito Santo kaynaklı endişeler, Ukrayna krizi nedeniyle ABD ve AB'nin Rusya'ya karşı uyguladığı yaptırımları genişletmesi, FED'in faiz artırımına erken başlayabileceği endişesi piyasalardaki negatifliğin temel nedenleri konumundaydı. Ağustos ayı Enflasyon ve sanayi üretim verileri, Moody's'in Türkiye değerlendirmesi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri önemli gündem maddeleriydi. Moody's ise Türkiye ile ilgili kredi notu değerlendirmesinde bulunmadı. Türkiye'deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan beklenildiği gibi ilk turda seçildi. Ancak oy oranı %51,8 ile %55 seviyesindeki anketlerin altında kaldı.
ERKEN FAİZ ARTIRIMI
20 Ağustos FED tutanakları, üyelerin faiz artırımına beklenenden önce başlayabileceğini ortaya koydu 22 Ağustos Jackson Hole sunumunda FED Başkan'ı Yellen daha önceki güvercin açıklamaların yerine daha dengeli sinyaller verdi. İstihdam piyasasında hala önemli bir kullanılmayan kapasite olduğunu vurgulayan Yellen, erken faiz artırımının toparlanmayı engelleyebileceği uyarısında bulundu. Yellen bununla birlikte istihdam piyasasında Ukrayna krizi ile ilgili olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko ile 26 Ağustos'ta bir araya geldi ancak devlet başkanlarının görüşmelerinde somut bir karar çıkmadı. AKP'nin 27 Ağustos'ta gerçekleşecek Genel Kurul'da Başkan Adayı olarak beklenildiği gibi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu oldu.
ÇİN’İN EKONOMİSİ ÖRNEĞİ
Fransa Başbakanı'nın ekonomide yaşanan yavaşlaması sonrası istifa etmesi sonrasında, Fransa Cumhurbaşkanı ile ECB Başkanı Draghi'nin deflasyona izin verilmemesi konusunda görüş birliğine varması sonrasında gözler Almanya'nın inadının kırılmasına çevrildi. Bu yüzden "ABD'de kötü veri, gelişen piyasalar içi iyi veri" düz mantığı artık Almanya için geçerli hale geldi. 04 Eylül ECB koridor ve mevduat faizini 10 baz puan düşürdü. Bu faiz indirimi ile birlikte 18 Eylül'de T-Ltro'yu güçlendirdi. Çin'de sanayi üretimi 2008 krizinden bu yana en yavaş büyümesini kaydetti. Çin'de son verilerden sonra büyüme tahminlerinde yıllık %0,5 oranında aşağı yönlü revizyon gerçekleşti. Japonya KDV artışı sonrasında Eylül'e kadar ekonomiyi izlemeye aldı. ECB Haziran'da aldığı teşvik paketini uygulamaya başlamadan Ağustos'ta ek teşvikler açıkladı. Çin parasal teşviklere gitmeyeceğini söylemesini takiben dolaylı bir şekilde adım attı ve 5 büyük kamu bankasında 81 milyar $ tutarında 3 ay vadeli düşük faizli kredi verdi. 17 Eylül FED toplantı metninde hiçbir değişiklik yaşanmadı FED üyelerinin de faiz tahminleri yayınlandı ve buna göre 2015 sonu FED faiz tahminleri 1,125'den 1,375'e çıkarıldı. Piyasaların bozulmasının nedeni ise soru-cevap kısmında "kayda değer zaman" neyi ifade ediyor sorusuna Yellen'in o kelimenin kayda değer bir anlamı yoktur açıklaması oldu 18 Eylül de Öte yandan piyasalarda endişe yaratan diğer gelişmelerden biri de İskoçya'nın bağımsızlık referandumu idi. Ancak sonuç korkulduğu gibi gerçekleşmedi ve referandumundan 'hayır' kararı çıktı. Bu sonuç, Katalonya bölgesiyle ilgili endişelerin de hafiflemesini sağlarken, Avrupa piyasalarında tepki alımlarını beraberinde getirdi. Yurtiçinde ise ana gündem maddesi TCMB'nin PPK toplantısı idi. PPK metni toplamda 7 cümleden oluştu. Metin gittikçe azalıyor, sadeleşiyor ve mesajlar netleşiyor. Metinden en son çıkanlar asimetrik koridor ve yatay verim eğrisi oldu. Buna göre artık üst koridor indirim olmayacak, politika faizinde bir düşüş görmeyeceğiz. TCMB bunların beklentisini ortadan kaldırdı.
VAKIF’IN CEZASI VE UZLAŞMA GÖRÜŞMELERİ
Aralık 2013’de yapılan vergi incelemesi sonucu Erdemir Vakfı’na tarh edilen vergi ve cezalar ile ilgili durum 10.02.2014 tarihinde kamuoyu ile paylaşılmıştı. Buna göre; Vakfın 2008 ve 2009 yıllarında Türk Bankalarının yurt dışındaki şubelerinden elde ettiği faiz gelirleri dolayısıyla Vakfa ait bir iktisadi işletme oluştuğu yaklaşımı ile anılan gelirler üzerinden cezalı kurumlar vergisi tarhiyatı yapılmıştı. Tarhiyatın toplamı vergi aslı, vergi cezası ve gecikme faizi ile birlikte tarih itibarı ile toplam 129.000.000.- TL. idi. Bu konu ile ilgili olarak 30 Ocak 2014 Perşembe günü Olağanüstü Genel Kurul gerçekleştirilmişti. Olağanüstü Genel Kurul’da; Vakıf adına 2008 ve 2009 yılları için; vergi aslı, vergi cezası ve gecikme faizleri için Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) nezdinde uzlaşma görüşmelerini yürütme ve sonuçlandırma, uzlaşma olmaması durumunda dava açılması hususlarında Yönetim Kurulu’na tam yetki verilmişti. Mali ve hukuki süreç sonunda bir ödemenin gündeme gelmesi durumunda, Vakfa ait herhangi bir varlık olmadığından, söz konusu cezalar üye ve emeklilerin varlıklarından ödeneceğinden, olası en üst limitten ceza düşünülerek üye ve emeklilere düşecek oran hesaplanmış, üye ve emeklilerin varlıklarına süreç sonuna kadar geçerli olmak üzere % 17 blokaj konulması kararı alınmıştı. 24.09.2014 tarihli duyurumuzda ayrıntısı verilen süreç içinde uzlaşma görüşmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen görüşme tarihleri iki kez ertelenmiş, daha sonra torba yasanın çıkışı beklenerek gün verilmemiştir. Yasanın TBMM’de görüşülmesi sürecinde Vakfımız konumunda ( vergi cezası kesinleşmemiş ) olan kurumlar kapsama dahil edilmemiş, bilahare GİB uzlaşma görüşmesi için 17.10.2014 gününü belirlemiştir.
BLOKAJ KALDIRILACAK
Vergi Cezası Ekim Ayı Varlıklarından Düşülecek, Blokaj Kaldırılacak. Uzlaşma görüşmesi günü itibarı ile kesilmiş olan vergi cezasının faizleri ile birlikte toplam tutarı yaklaşık 140 milyon TL’yi aşmıştı. Uzlaşma görüşmesi 17.10.2014 günü Ankara’da GİB’de yapılmıştır. Mali ve hukuki olarak kesilen cezanın uygun olmadığı görüşünü korumakla birlikte, yılbaşından bu yana bu konuda yaşanan belirsizlik ve sıkıntıların 3-7 yıl sürecek bir dava sürecine de taşınmaması, dava sürecinin, çok az olasılıkla da olsa, aleyhimize sonuçlanması halinde ödenmesi gerekecek tutarın büyüklüğü, yaklaşık bir yıldır çeşitli kanallardan devam eden temaslar ile ancak bu noktaya gelinebilmesi gibi unsurlar göz önünde bulundurularak, görüşmeler sonucunda toplam 37,5 milyon TL tutar için uzlaşma sağlanmıştır. Belirlenen miktar bir ay içinde ödenecektir. Yaşanan bu süreçte sağlanan destek ve katkılar için tüm emeği geçenlere teşekkür ederiz. Uzlaşma görüşmelerinin sonucunda kesinleşen vergi cezası miktarı olan 37,5 milyon TL tüm üye ve emeklilerimizin varlıklarından Ekim 2014 tarihi itibariyle düşülmek suretiyle 17 Kasım 2014 tarihinde ilgili vergi dairesine yatırılacaktır. Bu konu ile ilgili tüm süreçler 22.10.2014 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul’da ibra edilmiştir. 2014 yılı Ocak ayından bu yana vergi cezası dolayısıyla, Vakıf ile ilişiğini kesen üye ve emeklilere % 17 oranındaki varlıkları ödenmemiştir. % 17 oranında blokaj olarak Vakıfta tutulan miktarlar değerlendirilmekteydi. En son Ekim ayı katsayısı ile değerlenecek olan bu tutarlardan vergi cezası düşülecek ve Kasım ayı içerisinde ödenecektir.
BES SİSTEMİ
Vakfımız Genel Kurulu’nun vermiş olduğu yetki çerçevesinde Bireysel Emeklilik Sistemi’ne aktarım konusunda teklif veren BES şirketleri ile görüşmeler devam etmektedir. Yapılacak değerlendirmeler sonucu oluşacak çerçeve önce üyelerimize duyurulacak, ayrıntılı bilgilendirme gerçekleştirilecektir. Daha sonra yapılacak bir Olağanüstü Genel Kurul’da da konuya ilişkin karar verilecektir” (Haber Merkezi)
