Kdz.Ereğlideki Efe ailesinin önemli isimlerinden Doktor Cem Efe, ekibiyle 11 gün içinde fare deri hücrelerinden kendiliğinden atan kalp hücresi elde etmeyi başardı. Daha önce bu süre 30-40 gün sürüyordu. Efe ve ekibinin geliştirdiği bu yöntem sayesinde ileride insanlar için kalp, beyin ya da pankreas hücresi elde edilebilir.
ABDnin San Diego kentinde bulunan Scripps Research Enstitüsünde Türk doktor Cem Efe tarafından yapılan araştırma, farelerden alınan sıradan deri hücrelerinin kültür tabaklarında 11 gün zarfında kendiliğinden atan kalp hücreleri haline dönüştürülebileceğini gösterdi. 5 YIL ÖNCE ÜRETİLMİŞTİ
Prof. Dr. Sheng Dingin laboratuvarında 3 yılda tamamlanan projenin baş araştırmacısı ve yazarı bu ülkede master ve doktora eğitimi yapan Türk Doktor Cem Efe, ilk defa 2006 yılında Japonyada uzmanlar erişkin fare hücrelerinin yeniden kök hücrelere dönüştürülebildiğini göstermişti ve bu şekilde geliştirilen kök hücrelerden de zahmetli ve uzun bir metod ile kalp hücresi elde edilebiliyordu. Ancak, Doktor Efenin geliştirdiği yeni yöntemle kök hücreye dönüştürme basamağı tamamen atlanarak 30-40 gün yerine 11 günde işlevsel kalp hücreleri elde edilebildi.
Bundan daha da önemlisi, Ding laboratuvarında Doktor Cem Efenin önderliğinde halen yapılmakta olan araştırmalar bu metodla sadece kalp değil, beyin ya da çeşitli iç organ hücrelerinin de yapılabileceğini işaret etmekte.
11 GÜNDE ÜRETTİ
Doktor Efenin geliştirdiği yöntem şu şekilde özetleniyor: Japonların geliştirdiği yöntemde yetişkin fare hücrelere dört gen ilave edilerek bunlar pluripotansiyel (iPS), yani başka hücrelere değişme potansiyeli bulunan kök hücre haline getiriliyordu.
Ancak bu epey bir süre alıyordu. Yeni yöntemde aynı genleri yetişkin deri fibroblast hücrelerine enjekte ediyor. Birkaç gün sonra ise iPS aşamasına gelmeden genlerin faaliyeti durduruluyor. Biyokimyasal müdahale ile bunların kalp hücresine dönüşmesi sağlanıyor. Bu sayede aşılanan hücrelerin yüzde 90ı 11 gün sonra kendiliğinden atan kalp hücresi haline geliyor.
CEM EFE KİMDİR?
İstanbul doğumlu Balı Köyünde de bir dönem ikamet eden İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü çalışanlarından Prof.Dr. Turan Efenin oğlu Cem Efe aynı zamanda CHP İl Genel Meclis Üyesi ve Kdz.Ereğlili avukat Yılmaz Efenin amcasının oğlu. İstanbulda Avusturya Lisesini bitirdikten sonra ABDde eğitimine devam eden Cem (ABDde kullandığı isimle Jem) Efe, lisans eğitimini Iowa Eyaletinin Grinnell Collegeinde, master ve doktorasını ise San Diegodaki University of Californiada tamamladı. Scripps Research Enstitüsünde bu son araştırmasını tamamlayan Cem Efe, gelecek hafta başı Genomics Institute of the Novartis Research Foundationda yine araştırmacı olarak yeni işine başlayacak.
