Filyos beldesinde M.Ö. 6'ncı yüzyılda kurulduğu tahmin edilen "Karadeniz'in Efes'i" olarak adlandırılan Tieon Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları sürüyor. Karabük Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Kazı Başkanı Prof.Dr.Sümer Atasoy, Filyos'ta modern yerleşme yapılmadığı için her şeyin ayakta, toprağın altında olduğunu belirterek, "Bu olduğu gibi ortaya çıkartılırsa, Karadeniz'in tek antik kenti olacak" dedi.
2006'dan bu yana devam eden kazı çalışmalarında, M.Ö. 6'ıncı yüzyılda kurulup, M.S. 13'üncü yüzyıla kadar yerleşimin devam ettiği tahmin edilen Tieon Antik Kenti gün yüzüne çıkarılıyor. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda kale, sahil surları, su kemeri, tiyatro, tapınak, kilise, 6'sı kilise içinde 10 mezar, yapılar, madeni para, sikke ve madeni eserler ile renkli çanak-çömlek, yazılı eserler ve çeşitli kalıntılar bulundu.
30 ÖĞRENCİ ÇALIŞIYOR
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İl Özel İdare'nin desteği ile Prof.Dr.Sümer Atasoy başkanlığında, Trakya Üniversitesi, Mimar Sinan Üniversitesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi'nden 30'a yakın öğrencinin katılımıyla sürdürülen bu yıl ki kazılar 12 Temmuz'da başladı. 1,5 aylık çalışmada kentin girişinde bulunan 2 bin 500 kişilik antik tiyatro gün yüzüne çıkarılıyor. Kazı çalışmaları, ödenek kısıtlı olduğu için 2 hafta sonra tamamlanacak.
2 BİN 500 KİŞİLİK ANTİK TİYATRO
4 yılda aktarılan toplam 800 bin liralık ödeneğin tamamının kazı çalışmalarında kullanıldığını belirten Prof.Dr.Sümer Atasoy, "Bu sene sadece Roma dönemine ait antik tiyatroda yoğunlaştık. Tiyatronun bir kısmı Çaycuma-Filyos yolunun alt kısmında kalıyor.
Bu yolu biraz genişlettik. Yüksek tonajlı kamyonların tiyatroya zarar vermemesi için yolu ileride biraz daha kaydıracağız. 2 bin 500 kişilik bir tiyatro. İki ayrı inşaat olarak görüyoruz. Bu sene kazdığımız tarafta çok büyük taş blokları bulduk.
Bu da gösteriyor ki, Filyos o dönemler ticaret kentiymiş. Ayrıca şu 2 haftalık sürede kilise içinde bulduğumuz Bizans dönemine ait 6 mezardaki iskeletleri kaldırmayı hedefliyoruz. Karabük Üniversitesi'nde kurulacak laboratuarda iskeletleri inceleyip, cinsiyetlerini ve ölüm nedenlerini belirlemeyi amaçlıyoruz" dedi.
KARADENİZ'İN TEK ANTİK KENTİ
Tieon Antik Kenti'nin, Karadeniz sahilinde bozulmamış tek antik kent olma özelliğini taşıdığını belirten Prof.Dr.Atasoy, "Bu bakımdan tek örnek ve korunması gerekiyor. Karadeniz sahilinde bütün kentler antik yerleşmedir. Ama onun üzerine bugünkü modern yerleşme geldiği için tahrip olmuştur, bozulmuştur.
Sinop, Samsun, Trabzon ve Ordu böyledir. Antik kentten hiç kalıntı kalmamış, hepsi gitmiş. Ama Filyos'ta modern yerleşme yapılmadığı için her şey ayakta, yani hepsi toprağın altında duruyor.
Bu olduğu gibi ortaya çıkartılırsa, Karadeniz'in tek antik kenti olacak. Nasıl Efes, Miletos ve Bergama yıllardır turist çekiyorsa, burası da olabilir. Modern yapılar yapılmadan burası olduğu gibi muhafaza edilirse, nesiller boyu para kazanılabilir" dedi.
"DENİZİN ALTINDA DA
ARAŞTIRMA YAPACAĞIZ"
Kazı çalışmalarının 10-15 yıl daha sürebileceğini ifade eden Prof.Dr.Atasoy, ödenek akışı iyi sağlanırsa, yılda 2 ay yerine 4 ay çalışabileceklerini, böylece bu süreyi kısaltabileceklerini söyledi. Radar ölçümlerinde denizin altında antik limana ait iki mendirek kalıntısı bulduklarını, batık gemilere rastladıklarını kaydeden Prof.Dr.Atasoy, gelecek yıllarda denizin altında da araştırma yapacaklarını belirtti.