Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin 1989 yılından bu yana verdiği Basın Özgürlüğü Ödülleri sahiplerini buldu. ‪24 Temmuz Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü kapsamında Basın Müzesi’nde korona virüs tedbirleri kapsamında düzenlenen tören sembolik olarak yapıldı.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgay Olcayto Basın Müzesi’nde yaptığı konuşmasında şu görüşlere yer verdi:

“‪24 Temmuz’lar TGC için çok ayrı bir önem taşıyor. 24 Temmuz 1908’de ikinci meşrutiyet ilan edildiğinde ilk kez gazeteciler sansür memurlarını gazetelerine sokmadılar. O gün gazeteler yine ilk kez sansürsüz yayınlandı. Bu çok önemliydi kendiliğinden yapılan bir eylemdi. 1908’den önce 2. Abdülhamit’in yoğun baskısı altında, 4-5 gazete vardı. 2. Meşrutiyet’ten sonra bir basın patlaması oldu. Basın patlaması Orhan Koloğlu’nun deyimidir. Çok sayıda dergi ve gazete çıktı. Dışarıya kapalı olan Türkiye dışarıyla bağlantı kurma şansı yakaladı. Yurt dışından gazete ve dergiler gelmeye başladı.

HASAN FEHMİ GALATA KÖPRÜSÜ ÜZERİNDE VURULDU

Bir yıl yaşanan bu sevindirici süreç, 1909’da gazeteci Hasan Fehmi’nin İttihat Terakki’yi eleştiren yazısı nedeniyle Galata Köprüsü üzerinde vurulmasıyla son buldu. Gazetecilerin çilesi yeniden başladı. O dönemden bu yana eleştirel gazetecilik devlet ya da güç odakları tarafından cezalandırılmaya başlandı.

‪24 Temmuz’ların basın bayramı olarak kutlanmaya başlanması ise TGC Yönetim Kurulu’na 1948 yılında Refik Halit Karay’ın yaptığı öneriyle başlıyor. TGC Yönetim Kurulu öneriyi kabul ediyor. 24 Temmuz ilk kez Basın Bayramı olarak 1948 yılında kutlanmaya başlıyor. Aradan geçen yıllarda ise durum çok farklılaştı.

12 MART 1971’DEN BU YANA …

12 Mart 1971’deki muhtıradan sonra gazeteciler üzerindeki baskılar ağırlaştı. Gazeteciler hapse atılıyor. TGC Yönetim Kurulu bu olaylar üzerine bu günün Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü olarak kutlanmasını karar altına alıyor. O tarihten bu yana 24 Temmuzları Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü olarak anıyoruz. 1989 yılında TGC bir ödül koymuş. Basın Özgürlüğü mücadelesi veren gazeteciler için kişisel ve kurum olmak üzere iki alanda ödül koyuyor. Bu ödüller verilirken Seçici Kurul gazetecilerin en az bir yıllık performansını dikkate aldı. Nasıl mücadele etmiş? Arkadaşlarıyla nasıl dayanışma içinde olmuş. Bu yıl da Fatih Polat’ın kendi adına yaptığı çalışmaları, çalıştığı gazetede verdiği mücadeleyi dikkate aldı. Arkadaşlarına verdiği desteği dikkate alarak ödüle değer görüldü. Kurum bazındaki ödül ise sayısı 11 bini aşan işsiz gazeteci adına verildi. Bu ödül de Basın Müzesi’nde sergilenecek.”

ÖDÜL SORUMLULUK YÜKLÜYOR

Kişi dalında Basın Özgürlüğü Ödülü’nü TGC Başkanı Turgay Olcayto’dan alan Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat bir konuşma yaptı. Polat, konuşmasına ödül için TGC ve Seçici Kurul’a teşekkür ederek başladı:

“Jüride çok kıymetli gazeteciler var, hepsine çok teşekkür ediyorum. Gazetedeki meslektaşlarıma teşekkür ediyorum. Onların desteği olmasaydı adliyelerde bu kadar fazla zaman geçirme şansım olmazdı. Diğer taraftan ödül alan işsiz meslektaşlarımı işsizliğin son bulması dileğiyle kutlamak istiyorum. Bu ödül bana sorumluluk yüklüyor artık evinde oturamazsın diyen bir sorumluluk bu.

Bu ödülü alırken şunu da ifade etmek istiyorum. Türkiye’de basın üzerindeki baskılar, köklü bir tarihe sahip. Biz de 2016 yılında haber nöbeti diye bir çalışma yapmıştık. Güneydoğu’da gazeteciler üzerinde ağır bir baskı söz konusuydu. Biz İstanbul ağırlıklı 68 kişiden oluşan bir gazeteci grubuyla Diyarbakır ve çevresindeki illere gittik. Sekiz hafta süreyle gazeteciler görev yaptılar. Ödülü katılan meslektaşlarım adına alıyorum, ardından baskılar yoğunlaştı, gazetelere baskınlar yapıldı, yöneticiler tutuklandı. Cumhuriyet Gazetesi’ne dönük operasyonlar yapıldı. Farklı farklı gazeteciler üzerinde baskılar arttı. Ben Gazeteciyim İnisiyatifi adına da alıyorum bu ödülü.”

İŞSİZ GAZETECİLERE ÖDÜL

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgay Olcayto, işsiz gazeteciler adına hazırlanan plaketi TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş’e verdi. Ödülü Basın Müzesi’nde sergileyeceklerini belirten Genel Sekreter Sibel Güneş şöyle devam etti:

“Virüs salgını nedeniyle Basın Müzesi’nde sembolik bir tören yapabiliyoruz. Son 10 yılda 11 bin 157 gazeteci iktidar baskısıyla işsiz bırakıldı. TGC Basın Özgürlüğü Seçici Kurulu ise işsiz gazetecilerin uğradığı hak ihlalini belgelemek amacıyla bu ödülü vererek tarihe not düştü. Ödülün sergileneceği TGC’nin 1988 yılında hizmete açtığı Basın Müzesi, basın özgürlüğünün de sembol binalarından biri. II. Abdülhamit döneminde sansür binası olarak kullanılmış. Bu anlamlı Müzede sergileyeceğimiz ödülle işsiz meslektaşlarımızla dayanışma içinde olmayı sürdüreceğiz.”

İŞSİZ GAZETECİLER NE DEDİ?

Gazeteci yazar Ümit Aslanbay ve Sibel Köklü ise işsiz gazetecilere verilen ödülle ilgili bir değerlendirme yaptı.

YAŞANAN GAZETECİ SOYKIRIMIDIR

“Bugün yaşananlar işsizlikten öte soykırımdır, gazeteci soykırımıdır. Yetişmiş gazeteciler yerlerinden edilmiş, yerlerine memurlar tayin edilmiştir. Bağımsız gazeteciliği yürütmek çok zorlaşmıştır. Kendi başlarına, kendi imkanlarıyla medyalarını kuran, bulduğu her internet sitesine yazan meslektaşlarımı taktirle karşılıyorum Gazetesiz, ekransız gazeteci olmaz, onlar yoktan var ediyorlar. Yazmayı, okumayı, haber almayı sürdürenler, kuşkusuz yeniden büyüyüp gelişen gazeteciliğin güçlenmiş çekirdekleri olacaklar.”

GAZETECİLERİN KUTLAYACAĞ I BİR BAYRAM YOK

“‪24 Temmuz eskiden bayram olarak kutlanırdı. Artık gazetecilerin kutlayacağı bir bayram yok. Gazeteciler işsizlikle karşı karşıya. Evlerine ekmek götüremeyecek durumdalar. Mecra bulup gazetecilik yapacak meslektaşlarımız ise ağır baskı altında. Yaptığınız bir haber nedeniyle her an gözaltına alınmanız, tutuklanmanız, ağır para cezası almanız mümkün. Dolayısıyla gazeteciler için artık kutlanacak bir bayramdan söz edemiyoruz.”

ÖDÜLLER NASIL VERİLDİ?

Basın Özgürlüğü Ödülü Büyük Seçici Kurulu, 10 Temmuz 2020 Cuma günü Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde toplandı.

Basın Özgürlüğü Ödülleri Büyük Seçici Kurulu'nda bu yıl; Adnan Özyalçıner Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı, Altan ÖymenTGC Kıdemli Üyelerinden- yazar, Gökhan Durmuş TGS Genel Başkanı, Kenan Kocatürk Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı, Nazan Moroğlu İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı, Prof.Dr.Nurçay Türkoğlu Arel Üniversitesi İletişim Profesörü-Öğretim Üyesi, Semra Kardeşoğlu Birgün Gazetesi-TGC Yönetim Kurulu Üyesi, Sibel Güneş TGC Genel Sekreteri, Tuğrul Eryılmaz Bu Ödülü daha önce kazananları temsilen, Turgay Olcayto TGC Başkanı ve Zeynep Oral PEN Türkiye Merkezi Başkanı yer aldı.

Büyük Seçici Kurul Başkanlığı’na TGC Başkanı Turgay Olcayto, yazmanlığına TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş seçildi.

KİŞİ DALINDA FATİH POLAT

2020 Basın Özgürlüğü Ödülü Kişi dalında gazeteci-yazar Fatih Polat’a verildi. Fatih Polat “Türkiye’de gazetecilere dayatılan zor koşullara rağmen mesleğin evrensel kurallarından ödün vermeden halkın haber alma hakkına sahip çıkarak, demokrasi ve özgürlüğe ulaşılması için verdiği mücadelesinden” ötürü ödüle değer görüldü.

KURUM DALINDA ÖDÜL  İŞSİZ GAZETECİLERE

2020 Basın Özgürlüğü Ödülü Kurum dalında “Türkiye’de halkın haber alma hakkının engellenmesi ve toplumsal belleği zedelemek için egemenler eliyle gazetecilik mesleğinden uzaklaştırılan meslektaşlarımızla dayanışma amacıyla” işsiz gazetecilerin ödüllendirilmelerine karar verildi.