GIDA GİDERLERİNDE ARTIŞ

 

Zonguldak’ta piyasa araştırması yapıp edindiği bilgileri kamuoyu ile paylaşan tek kurum olan Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Zonguldak’ta yaşayan 1 çalışan, 1 ev hanımı, 2 çocuk toplam dört kişiden oluşan çekirdek ailenin aylık gıda harcaması Nisan 2018’de bir önceki aya göre yüzde 2.74 oranında arttığını şöyle açıkladı:

 

Mutfaktaki yıllık artış ürün bazında yüzde 14.20 seviyesinde gerçekleşti.

Aynı dönemde mutfaktaki yıllık enflasyon ise yüzde 8.20 düzeyinde gerçekleşti.

Gıda harcamasında meydana gelen aylık yüzde 2.74 lük artış aile bütçesinde bir önceki aya göre yaklaşık 42 TL ek yük getirdi.

Buna göre Nisan 2018’de Zonguldak’ta yaşayan 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması 1.575,69 TL oldu.

Geçtiğimiz yıl Nisan 2017 döneminde ise mutfak harcaması aylık bazda yüzde 1.12, yıllık bazda yüzde 16 oranında artmıştı.  Aynı dönemde mutfak gideri ise 1.456,21 TL olmuştu.

Nisan 2018’de gıda fiyatlarının yükselmesinde özellikle dövizdeki kur artışları etkili oldu.

Böylelikle, dünyada kendi kendini besleyebilen 7 ülke konumundan neredeyse tüm tarım ürünlerini ithal eden ülke konumuna gelmenin bedelini de geniş halk kesimi ödüyor.

Nisan 2018 döneminde uygun hava koşullarının önceki yıla göre daha sıcak ve mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmesi sebze ve fiyatlardaki düşüşleri getirdi.

Bu fiyat düşüşleri mutfaktaki harcamanın çok daha yüksek oranlarda gerçekleşmesini önledi.

31 Aralık 2017-30 Nisan 2018’i kapsayan 4 aylık dönemde mutfaktaki enflasyon artışı yüzde 4,90 dolayında gerçekleşti.

Ocak 2018-Aralık 2018 dönemini kapsayan ve 1.603 TL asgari ücret 4 kişilik bir ailenin sadece mutfak giderini karşılar duruma getirilebildi. 1.603,00 TL alan asgari ücretli, gıda harcaması sonrasında konut, eğitim, giyim vb. zorunlu giderleri karşılamak zorunda.

Ailelerin gıda harici zorunlu giderleri olan; yakacak, barınma, giyim, ulaşım, eğitim, kültür, sağlık gibi zorunlu giderleri dikkate alındığında içinde bulundukları yaşam koşulları net olarak ortaya çıkıyor.

Genel Maden İşçileri Sendikası’nın her ay yaptığı 1 çalışan, bir ev hanımı eş ve 2 çocuktan oluşan çekirdek madenci ailesini kapsayan Gıda Harcaması Araştırmasını oluşturan harcama gruplarında Nisan 2018’de şu değişimler gözlemlendi.

Süt ürünleri grubu; Bu grupta aylık ortalama artış yüzde 6 seviyesinde gerçekleşti. Ürün bazında ise genelde yüzde 10 seviyesindeki peynir çeşitlerindeki artışlar etkili oldu.

Et ürünleri grubu; Nisan ayında en hareketli grup oldu. Bu grupta ortalama artış yüzde 4.65 civarında oldu. Kırmızı et ürünlerindeki ithalata rağmen fiyatlarda yükseliş devam etti. Sadece kuşbaşı ette bir önceki aya göre önemli bir artış tespit edilmedi. Kırmızı et ürünlerinde en yüksek artış yüzde 18’lik artış oranı ile kuzu etinde tespit edildi. Avlanma Yasağı başladığı için balık ürünleri grubu Nisan ayında hesaplanmaya alınmadı. 

Dar gelirlinin mutfağının başköşesinde olan tavuk etinde de artışlar devam etti. Tavuk eti bir önceki aya göre yüzde 10.63 oranında zam gören ürün oldu.

Yumurta fiyatlarından bir önceki aya göre yüzde 10 seviyesinde artış tespit edildi. Sakatat grubunda Nisan ayında önemli artışlar gözlendi. Bu grupta fiyatlar ortalama yüzde 6.6 seviyesinde arttı.

Bakliyat ve Tahıllar grubu; bu grupta 2018 Nisan ayı itibarıyla özellikle bakliyat ürünlerinde yapılan ithalatın dolarda ki yükseliş nedeniyle etkisinin devam ettiği tespit edildi. Kuru fasulye türleri yüzde 2.45, nohut yüzde 10.6, oranında arttı. Tahıllarda ortalama aylık yüzde 2 civarında artış tespit edildi.  Bulgur yüzde 7.4, makarna yüzde 3 oranında arttı.

Nisan ayında sebze fiyatlarında, hava şartlarının mevsim normallerinin de üzerinde iyi koşullarda geçmesi mutfak harcamasına olumlu yansıdı. Sebze fiyatları aylık bazda ortalama yüze 2.40 civarındaki fiyat gerilemeleri yaşandı.

Domates, salatalık, Patlıcan, yeşilbiber gibi henüz turfanda olan sebze ürünlerinde gerileme gıda harcaması araştırmasında yüksek rakamların çıkmasını önledi. Geçtiğimiz ayın zam şampiyonu olan salatalık, domates, taze fasulye gibi ürünlerde aylık yüzde 30’ları aşan fiyat düşüşleri meydana geldi.

Meyve grubu, Nisan ayında manav tezgahlarında çağla, badem, kayısı, kiraz, çilek gibi ürünler fiyatlar mevsim başı olması nedeniyle halen yüksek olsa da bolca yer aldı.

Yağlar ve yağlı tohumlar grubu; bu grupta fiyatlarda yüksek oranlı artışlar tespit edildi. Bu grupta aylık ortalama artış yüzde 12 civarında oldu. Tereyağı yüzde 4, margarin yüzde 10, zeytinyağı yüzde 12, ayçiçek yağı yüzde 16.45 oranında zam gördü.  Kahvaltılık zeytin ürünlerinde önemli bir değişim gözlemlenmedi.

Şekerli ürünler, çaylar, konserve grubunda bir önceki aya göre ortalama yüzde 2 oranında artış tespit edildi.

2018 Nisan ayında ailenin; gıdanın yanı sıra kira, yakacak, giyim, ulaşım, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence gibi zorunlu harcamalarını da kapsayan asgari geçim düzeyi, diğer bir deyişle Yoksulluk Sınırı aylık 107 TL artış ile 4.041,00 TL oldu.

 

 

Dört Kişilik Ailenin Nisan 2018 Gıda Harcaması Tablosu

Aile grubu	Nisan 2017  (TL)	Aralık 2017	OCAK 2018	MART2018	Nisan 2018
Yetişkin işçi	405,49	417,82	421,00	427,00	438,69
Yetişkin Kadın	326,70	337,37	340,00	345,00	355,00
15-19 Yaş Grubu Çocuk	414,59	428,00	431,25	437,16	449,00
4-6 Yaş Grubu Çocuk	309,43	319,73	322,15	324,15	333,00
TOPLAM	1.456,21	1.502,00	1.514,40	1.533,22	1.575,69