TMMOB Şehir Plancıları Odası Zonguldak İl Temsilcisi Mahmut Yesari Sezgin, kat irtifaklı tapuların kat mülkiyeti tapusuna çevrilmesi ile ilgili çıkarılan yasayla ilgili vatandaşları bilgilendirdi.
Vatandaşların bu kavramlarla ilgili fazla bilgisi olmaması sebebiyle şaşkın olduğunu belirten Sezgin, Vatandaşlarımız elindeki tapuya bakarak bir işlem yapıp yapmayacağını ya da yapacaksa hangi işlemleri yapacağı konusunda bilgiye sahip değil. Hangi belgeyle, nereye başvuracağını şaşırmış durumda. Bu sebeple şehir plancısı gözüyle bu uygulamayı biraz açarak vatandaşların bilgilendirilmesini sağlamak istiyoruz. Bu konuda vatandaşlarımızın ilk yapa-cağı iş, elindeki tapuya bakmak. Tapunuzda kat mülkiyeti yazıyorsa, sorun yok. Herhangi bir işlem yapmanız gerekmiyor. Kat irtifakı yazıyorsa bunu 28 Kasım 2009 tarihine kadar kat mülkiyeti haline getirmeniz gerekiyor. Aksi takdirde 1000 TL para cezası ödüyorsunuz. Üstelik ödedikten sonrada aynı işlemi yapmak zorundasınız dedi.
BELLİ DEĞİL
İl Temsilcisi Sezginin yazılı açıklaması şöyle; Önce bağımsız yapıları (tek ailelik evler vb) ilgilendirmeyen kat irti fakı ve kat mülkiyeti kavramlarını açıklamaya çalışalım. Diyelim ki, bir arsanız var, ama tapunuz müşterek. Tapuda yer gösterilmesi mümkün olmadığından arsanın her noktasında sizin olduğu kadar diğer hissedarlarında kullanma ve tasarruf hakları var. Açıkçası kimin nereyi kullanacağı yasal olarak belli değil. İşte kat irtifakı inşaat aşamasında kimin nereyi kullanacağını arsayı ifraz etme-den yasal olarak belirlemeye yarıyor. Buda ruhsat aşamasında mimari projeye göre oluşturulan yönetim planına göre bağımsız bölümlerin (daire, dükkân, depo) hak sahiplerinin belirlenmesiyle tapuda tesciller yapılıyor. Anlaşılacağı üzere kat irtifakı yatayda kurulan mülkiyet hakkı yerine dikeydeki yani havadaki mülkiyet hakkını tanımlıyor. Bölünmeyi gösteriyor. Bitmemiş binayı bitecek haliyle tarif ediyor. Bir ara çözüm olarak mülk sahiplerine ve müteahhitlere kolaylık sağlanıyor. Örneğin A Blok, 3.Kat, Daire 6. Bunun anlamı ileride burada yapılacak dairenin sahibi olmanız. Burada esas hakkınız arsa payınız. Ortada bir bina olmadığından binaya ortaklığınız yok. Tapu dairesi de tapuda sadece arsa payını yazıp mülkiyetin niteliğine arsa yazıyor. Konuttan bahsetmiyor. Açıkçası kat irtifakı bir tapu aldığınızda havadaki inşaat hakkını alıyorsunuz inşaatı değil. Ara çözüm olarak bitmemiş bir daireyi bitecek vaadiyle satarak müteahhit sermaye yapıyor. Peki, kat mülkiyeti ne? İşte kat mülkiyeti bu havadaki hakkınız üzerinde yapılan bağımsız bölümüm (daire, dükkân vb) yapılıp bitirildikten sonraki halini tarif ediyor. Bu sefer sadece arsa payınız olmuyor. Bitmiş binada bağımsız bölümün sahibi oluyorsunuz. Tapu artık ortada yapılmış bir binayı tescil ediyor. Açıkçası tapunuzda artık arsa değil apartman yazıyor. Kat irtifakından kat mülkiyetine geçmek için belediyeden konut/iskan (yapı kullanma) belgesi almanız gerekiyor. Belediye sigorta, elektrik ve su borcunuz yoksa aynı zamanda binayı ruhsat ve eklerine (mimari projeye) göre uygun yapmışsanız, çevre düzenlemesini bitirmişseniz size yapı kullanma izni veriyor. Aksi takdirde eğer inşaatta kaçak bölümleriniz varsa, yapıda merdiven korkuluğu gibi eksik bölümler varsa, sigortaya borcunuz varsa yapı kullanma izni alamıyorsunuz.
İSTENİLEN EVRAKLAR
Yapı kullanma izni almış sitelerde kat mülkiyetine geçiş oldukça kolay. Site adına site yöneticileri bunu yapabiliyor. İstenilen evraklar ibraz edildiğinde ferdi başvuru da mümkün. Kendi daireniz için apartmandan bağımsız bunu yapabiliyorsunuz. İstenilen evraklarsa şunlar: Yapı kullanma izni, deprem sigortası (DASK), cins değişikliği harcı, kat mülkiyeti harcı. Bu noktada esas sorun müteahhitlerin bir kısmı harçları ve borçları ödemediğinden, binalarda kaçak kısımlar fazla olduğundan yapı kullanma izni alamıyor ya da bürokratik işlemleri bahane ederek işine öyle geldiğinden almıyor. Oysa sorumluluk yapı ruhsatını alanda... Yani müteahhitte/yapsatçıda. Buradan yapılan çıkarım şu: Kat mülkiyeti sorunsuz bir yapının bağımsız bir bölümünü tarif ederken kat irtifakı karşınıza her zaman sorun çıkartacak bir düzenlemeyi tarif ediyor. Müteahhit ortada yoksa, ölmüşse o zaman yapı kullanma için gerekli harçlar ve borçlar vatandaşa kalıyor. Sitedeki onlarca kişi bir araya gelerek masraflara, cezalara ortak oluyor. Bir tanesi kabul etmezse yapı kullanma alınamıyor. Diyelim ki, bir kişi masraflara katılmadı. Onun açığını kapatınız. Ama adam inat, belediyede imza atmıyor, gene olmuyor. Yapı kullanma da bireysel başvuru mümkün değil. Bu durumda ev sahipleri mağdur oluyor. O sebepten büyük çoğunluğu müteahhitler tarafından yapılmış bu binaların işlemlerinin de bir an önce müteahhitleri tarafından sözleşmelerine göre tamamlanması gerekiyor. Sonuçta devlet son durumu görmek, bina yapım süreçlerini tamamlatmak, mağduriyetleri önlemek ve belediyelerin gelirlerini artırmak istiyor. Türkiyedeki binaların yaklaşık yüzde 70i kat mülkiyetine geçmiş değil. Bırakın kat mülkiyetini, büyük oranda kaçak yapı mevcut. Bunlarda ruhsat yok ki, kat irtifakı ya da kat mülkiyeti tapusu olsun. Tabii, bu durumdaki gecekondular için para cezası da söz konusu değil bu düzenlemede.
