Filyos Beldesi’nde, M.Ö. 7’nci yüzyılda kurulan ve “Karadeniz’in Efes’i” olarak adlandırılan Teion Antik Kenti’ndeki kazı alanının yanından geçen yolu genişletme projesi, kazı ekibiyle belediyeyi karşı karşıya getirdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi’nin desteği ile 2006 yılında başlatılan “Karadeniz’in Efes’i” Antik Teion Kenti’ndeki kazı çalışmalarında önemli gelişme kaydedildi. Trakya Üniversitesi Arkeoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr.Sümer Atasoy başkanlığında yürütülen çalışmalarda şimdiye kadar M.Ö. 7’nci yüzyıla ait çanak, çömlek gibi eserlerin yanında, hamam, liman ve mendirek kalıntıları, bir binanın eşik taşında Roma Dönemi’nde üremeyi, bolluk ve bereketi simgeleyen kabartma ve antik tiyatro bulundu. Bu yıl kazı çalışmaları 27 Temmuz’da 6 öğretim üyesi, 3 restore mimar, 2 seramik ve 2 yazıt uzmanı, 2 jeofizikçi ve 20 öğrencinin katılımıyla yeniden başladı.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün, Filyos ile Çaycuma arasındaki yolu genişletme projesi, belediye ile kazı ekibini karşı karşıya getirdi. Arkeolojik SİT alanı olan kazı bölgesinin hemen yanından geçen yoldaki genişletme çalışmasının kazı bölgesine zarar vereceğini savunarak projeye karşı çıkan Prof.Dr.Atasoy, Karabük Anıtlar Koruma Kurulu’nun projeye onay vermediğini belirterek, şöyle dedi:
“Bu yol, kazı çalışmalarının yapıldığı arkeolojik SİT alanının üzerinden geçiyor. Bu bölgede mezarlar var. Bu yol genişletilirse, mezarlara zarar vereceğimizi söyledik. Gerek CHP’li eski Belediye Başkanı, gerek şimdiki AKP’li Belediye Başkanı, Karabük Anıtlar Koruma Kurulu’na müracaat etmiş ve olumsuz cevap almış. Belediye Başkanı, benden yine araştırma yapmamı, buradan yol geçirilmesi için olumlu rapor vermemi istedi.”
Prof.Dr.Atasoy, Başkan Ünal’ın, bu yıldaki kazı programlarında olmamasına rağmen, yol çalışmasının yapılacağı bölgede kazı yapmalarını istediğini anlatırken şöyle konuştu:
“Program dışına çıkarak bu bölgede kazı yaptık ve su kanalı gördük. Başkan, ‘Hayır, o yeterli değil’ dedi. ‘Bir daha sondaj yap’ dedi. Yine araştırma yaptık, mezar çıktı. Ama belediye başkanı, ‘3 tane kemik için bu yolu nasıl durdururuz? Filyos’a bu yol mutlaka yapılmalı’ dedi. Ben de kendisine, ‘Kültürel mirası koruma görevim var. Ben bunun için size rapor veremem. Zaten benim raporum da geçerli değildir. Anıtlar Kurulu karar verecek’ dedim. Ama Belediye Başkanı ısrar etti ve beni, kendisini engellemekle suçladı.”
Prof.Dr.Atasoy, Başkan Ünal’ın kendisine 35 kişilik bir liste vererek, bunların işe alınması için baskı yaptığını, kazı ekibine yardımcı olmaları için 7 kişiyi işe aldıklarını söyledi.
Belediye Başkanı Ünal ise, tarihi kalıntı varsa başka alternatiflerin üzerinde duracaklarını belirterek, şöyle konuştu:
“Karabük Anıtlar Koruma Kurulu’na gittik. ‘Kazı Başkanı Prof.Dr.Sümer Atasoy’un izin vermesi halinde, size yol konusunda izin verebiliriz’ dediler. Biz de hocamızla görüştük. Hocamız bazı görüşmelerden sonra ‘Tabii ki, size yardımcı olurum’ dedi. 2-3 gün sonra orada kazıya başlandı ve 1 kemik parçası çıktı. Hocamız dedi ki; ‘Kemik parçası çıktı, bu işi durduruyoruz.’ ‘Hocam durdurmayalım, kazıya devam edelim. Yol güzergahındaki kazının bütün masraflarını biz karşılayalım’ dedik. Hocamız onu da reddetti. Burada tarihi kalıntı varsa gözlerimizle görelim. Varsa, bizim onu yok edecek halimiz yok. Tarihi kalıntı varsa, biz de başka alternatiflerin üzerinde dururuz.”
Kazı ekibindeki hocaların politika yaptıklarını öne süren Başkan Ünal, “Filyos’ta kazı yapıp, Filyos’ta politika yapmak da yok. Hocamız arkeolog olduğu için kralları çok incelemiş. Biraz da kafasının kenarında kral olmak gibi bir his var. ‘Filyos’ta kral benim, kral ben olacağım’ gibi şeylerin peşinde. Böyle bir şey yok. Biz hiç kimseden kanun dışı bir şey istemedik.”
Başkan Ünal, Prof.Dr.Atasoy’un, kazı çalışmalarında görev alan 35 kişiye yemek talebinde bulunduğunu, belediye olarak bunu karşılamadığını, kendisinin 35 kişinin işe alınması konusunda dayatması olmadığını söyledi.