Basın Konseyi Yüksek Kurulu, “haberler.com”da yayımlanan “Hukuk Fakültesini kazandırmak vaadiyle 21 yaşındaki genç kadına işkence ve tecavüz etti” haberle ilgili olarak yaptığı değerlendirmede kınama kararı verdi. Konunun ayrıntıları şu şekilde bildirildi:

ŞİKAYET EDENLER : Sebahat KÜTÜK ([email protected])

ŞİKAYET KONUSU : HABERLER.COM İnternet sitesinde 05.08.2021 tarihinde yayınlanan “Hukuk Fakültesini kazandırmak vaadiyle 21 yaşındaki genç kadına işkence ve tecavüz etti” başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.

Şikâyetçi Sebahat Kütük, Basın Konseyi’ne haberin yayınlandığı gün yaptığı başvuruda, üniversiteye hazırlanan bir genç kızın yaşadığı utanç verici olayın konu edilerek onun mahremiyetine girildiğini ve kişilik haklarına saldırıldığını öne sürmüştür.

Bu haberin ‘çirkin habercilik’ örneği olduğunu ve bir kadın olarak bunu görmekten utandığını belirten şikâyetçi, HABERLER.COM internet sitesi hakkında Basın Meslek İlkeleri’ni ihlalden işlem yapılmasını talep etmiştir.

UZLAŞMA ÖNERİSİ :

Şikâyet başvurusu 10.08.2021 tarihinde HABERLER.COM internet sitesi Haber Müdürü Ayça Kurtulmuş Elal’a gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgeleri gelmiştir.

Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara 13.08.2021 tarihinde yanıt vererek uzlaşma talebinde bulunmuştur.

ŞİKAYETÇİNİN YANITI :

HABERLER.COM İnternet Sitesi’nin Haber Müdürü Ayça Kurtulmuş Elal yanıtında haberin bir ajanstan alındığını, buna rağmen şikâyetçiyle uzlaşma adına haberi tümüyle yayından kaldırdıklarını bildirmiştir. Şikayet edilen yanıtı şöyledir:

Tarafınıza şikâyette bulunulan ilgili haber İhlas Haber Ajansı kaynaklı bir haberdir ve şu an yayında değildir. Haber kaldırıldı, karşı tarafa bildirilip gereğinin yapılmasını rica ediyoruz.”

GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :

Şikâyet edilen “Hukuk Fakültesini kazandırma vaadiyle 21 yaşındaki genç kadına işkence ve tecavüz etti” başlıklı haber İhlas Haber Ajansı (İHA)tarafından abonelerine fotoğraflı ve video görüntülü olarak servis edilmiş, şikayet edilen HABERLER.COM internet sitesi ile söz konusu ajansa abone olan bazı yayın kuruluşları tarafından kullanılmıştır.

Spotunda “Adana’da hukuk fakültesi hayali kuran 21 yaşındaki genç kadın, sosyal medyadan tanıştığı ve ‘Benim Marmara Hukuk Fakültesi’nde tanıdıklarım var. Seni sokarım’ diyen şahsın evine resmi evrak götürmek için gitti Eve girer girmez şahıs tarafından fotoğrafları çekilen genç kadın, 4 kez tecavüze uğradığını ve boğazının sıkıldığını iddia etti. Evden hızlıca çıkan genç kadın şikâyetçi oldu. Şüpheli ise tüm iddiaları reddetti” spotu kullanılan 6 paragraflık haberde, mağdurun ve şüphelinin ifadelerine yer verilmiştir. Haberde adı E.K. olarak verilen kadının biri polisin yanında 3 fotoğrafı; adı Ali Y.D. olarak verilen şüphelinin de vesikalık fotoğrafı yüzleri buzlanarak kullanılmıştır.

Olayın, Adana’nın Yüreğir İlçesi’nde 28 Temmuz günü meydana geldiği; 21 yaşındaki E.K.’nin sosyal medyadan tanıştığı ve kendisini Hukuk Fakültesine kaydettirme vaadinde bulunan 25 yaşındaki Ali Y.D.’nin evine kayıt için gerekli evrakı götürdüğü belirtilen haberde, bu kişi tarafından fotoğrafının çekildiğini, boğazı sıkılıp işkence edilerek tecavüzde uğradığını söyleyen kızın şikayetçi olduğu yazılmıştır. Tarafların soruşturmadaki ifadelerine yer verilen haberde Ali Y.D.’nin tutuklandığı, E.K.’ye psikolojik destek verildiği kaydedilmiştir.

HABERLER.COM’dan başka bazı yayın kuruluşlarının da yayınladığı söz konusu haber, sosyal medyada tartışma konusu olmuştur. Haber hakkında görüş açıklayan sosyal medya kullanıcılarının büyük bölümü, ülkede kadınlara yönelik işkence tecavüz olaylarının artarak devam ettiğini ve bu olayın son örnek olduğunu vurgulayarak isyanını ile getirmiştir. Bazı sosyal medya kullanıcıları ise lise mezunu olan herkesin, üniversiteye sınavda alınan puanla girildiğini bildiğini, tecavüze uğrayan kişinin “Hukuk Fakültesinde tanıdıklarım var. Seni sokarım” diyen şüpheliye inanmasının hayatın olağan akışına uymadığı eleştirisinde bulunmuştur.

Sosyal medya paylaşımlarındaki değerlendirmeler ve olayın taraflarının ifadelerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konuları, Yüksek Kurul’un şikâyet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olup olmadığına yönelik yapacağı denetiminin dışındaki konulardır. Bu açıdan değerlendirildiğinde haberdeki olay gerçektir ve günceldir. Yargıya intikal etmiş, kadına şiddet ve tecavüz iddialarıyla şüpheli tutuklanmıştır ve bu olayın haber olarak yayınlanmasında kamusal yarar vardır. Şikâyet başvurusunda ileri sürüldüğü gibi olayın ‘utanç verici’ olması, tecavüz ve işkence olaylarının gizlenmesine gerekçe olamaz, aksine bunların önlenmesi için haberleştirilip ifşasında yarar vardır.

Haberde mağdur ve şüphelinin adları rumuz olarak, fotoğrafları da yüzleri buzlanıp kim oldukları bilinmeyecek şekilde verilmiş, dolayısıyla kişilik haklarına ve mahremiyete müdahale söz konusu değildir, etik ihlali yapılmamıştır. Şikayet edilen, tüm bunlara rağmen şikayetçinin rahatsızlığını dikkate alıp haberi yayından kaldırarak sorumlu gazetecilik tavrı sergilemiştir.

Açıklanan bu nedenlerle şikayet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olmadığı kanaatindeyiz; ayrıca haberin yayından kaldırılmasıyla şikâyet konusuz kaldığından ŞİKAYETİN ŞYERSİZLİĞİ kararı alınmasını öneririz.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :

Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 13.10.2021 tarihinde video konferansla yaptığı ekim ayının ilk toplantısında, şikâyet başvurusunu görüşmüştür. Genel Sekreter raporunun okumasının ardından Yüksek Kurul dosyanın müzakeresine geçmiştir.

Söz alan üyeler, Genel Sekreter’in yargıya intikal eden bir olayın haberleştirildiği ve yazılanların gerçek olduğu; buna rağmen şikâyet edilenin uzlaşma isteyip haberi yayından kaldırdığı gerekçeleriyle etik ihlali olmadığı görüşünü yersiz bulmuş, aksine tecavüze uğrayan kişinin kimliği belli olacak şekilde fotoğraflarının kullanıldığı için ağır etik ihlali olduğunu savunmuştur. Tartışmalar sırasında, yargıya intikal eden olayın haberleştirilmesinin uyarıcı olacağı için haberleştirilmesinin yararlı olabileceğini kabul eden üyeler, ancak mağdurun boy boy fotoğraflarının kullanılarak kimliğinin belli olacak şekilde afişe edilmesinin etik ihlali olduğunu söylemiştir. Hukukçu üyeler, de mağdurun üniversiteye kaydettirileceği söylenerek aldatılıp tecavüze uğramasının haberleştirilmesinde kamusal yarar olduğu kabul edilse de haberde mağdurun kimliğinin açıkça belli olacak şekilde verilmesinde kamu yararı olmadığını, etik ihlali yönünde karar alınması gerektiğini savunmuştur.

Yüksek Kurul müzakereler sonunda yaptığı oylamada şikâyet konusu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Gazeteci, şiddet, nefret, zorbalık ve ayrımcılığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapamaz” şeklindeki 13’üncü maddesinin ihlal edildiğini OY BİRİLĞİ ile saptamıştır.

Haberde “Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu olamaz” şeklindeki 5’inci maddenin de ihlal edildiğine ilişkin Yüksek Kurul görüş birliğine varmış, ancak mağdura ulaşılamadığı ve izni alınamadığı için teknik açıdan bu madde yönünden karar alınamamıştır.

SONUÇ: Şikâyet edilen HABERLER.COM İnternet Sitesi Haber Müdürü Ayça Kurtuluş Elal hakkında OY BİRLİĞİ ile ‘KINAMA’ kararı alınmasına karar verilmiştir.