Zonguldak İl Çevre Müdürlüğü, 2009-2010 yılı kış sezonu yakıt programı ve temiz hava planlarının Zonguldak'ın topoğrafik yapısı, atmosferik koşulları, meteorolojik parametreleri, sanayi durumu, nüfus yoğunluğu ile önceki yıllardaki Hava Kalitesi ölçüm sonuçları dikkate alınarak yapıldığını açıkladı.
Zonguldak Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde belirtilen parametrelere göre Çevre ve Orman Bakanlığınca sınır değerlerin aşıldığı il ve ilçeler arasında ilçelerde de dâhil olmak üzere I. Grup İller arasından değerlendirildiği, bu nedenle; bu plan ilin tamamını kapsadığı gibi, fakir ailelere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca yapılacak kömür yardımında dağıtılacak kömürleri de kapsadığı belirtildi.
Planın ilkeleri, Zonguldak İl'i ve İlçe'lerinde özellikle yakma sezonunda göreceli olarak bozulan hava kalitesini iyileştirmek, Yenilenebilir enerji kaynaklarını özendirmek, Binalarda ısı yalıtımı ile ısı tasarrufunun sağlanması, Yakıtların hava kirliliğine yol açmayacak şekilde kullanımını sağlamak, Konuya ilişkin eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapmak olarak belirlendi.
ELEME, YIKAMA, TORBALAMANIN
ARDINDAN SATIŞ YAPILABİLECEK
Zonguldak İl Çevre Müdürlüğünden 2009-2010 yılı kış sezonu yakıt programı ve temiz hava planları bilgilerinde ise şunlar yeralıyor. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrol Yönetmeliği hükümleri ile İlimiz Mahalli Çevre Kurulunca belirlenen özelliklere haiz olmayan katı yakıtların İlimiz sınırları içinde ısınma, sanayi ve enerji üretimi amaçlı olarak üretilmesi, satılması, pazarlanması ve tüketilmesi yasaklanmıştır. Yerli kömür üreticileri ürettikleri kömürlerini eleme, yıkama ve torbalama işleminden geçirdikten sonra satışa sunacaklardır. Kömür ithalatçılarının ithal ettikleri kömürlerin lavuarlanmış olduğuna dair belgeyi İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne ibraz etmek zorundadırlar. Isınma amaçlı kullanılacak elenmemiş, yıkanmamış ve paketlenmemiş kömürler lavuar tesisleri ve kömürün çıkarıldığı ocağın yakınındaki saha dışında başka bir yerde depolanmayacaktır. Ayrıca kömür depolama, eleme, sınıflama ve ambalajlama tesislerinde satışa sunulacak kömürlerin yıkanmış olma zorunluluğu vardır (Tesis sahipleri bu kömürleri hangi lavuardan aldıklarını İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne belgelemek zorundadırlar.)
DÖKME KÖMÜR SATIŞI YASAK
İlimiz sınırları içinde ısınma amaçlı dökme kömür satışı yasaktır. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde katı yakıt üretici ve ithalatçılar kömürlerini torbalayarak satışa sunacaklardır. Katı yakıtların açıkta satışının önlenmesi amacıyla kömürlerin torbalanması; kömür ilimizde üretiliyor ise lavuarlandığı tesiste, ithal ediliyor ise ithalatçının limana en yakın tesisinde yapılacaktır. Katı yakıtların torbalanması; yerli kömürün çıkarıldığı bölgede, ithal kömürün ise ithalatın gerçekleştirildiği limanın bulunduğu ilde yapılması esastır. Ancak, torbalamanın belirtilen alanlarda yetersiz olduğu durumlarda, kömür üretici ve ithalatçıları, kömürün üretildiği ve ithalatı gerçekleştirildiği ilin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ile torbalamanın yapılacağı ilin İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden izin almak kaydıyla torbalama işlemini başka bir ilde yapabilir veya bayisi olan/anlaşma yaptığı gerçek ve tüzel kişilere yaptırabilir. Toz kömürden ve prina briketinden elde edilen yakıtlar üretildiği yerde torbalanır. İlimizde; katı yakıt satıcıları (bayi ve mahrukatçılar) Katı Yakıt Satıcısı Kayıt Belgesi; kendi adına satış yapmak isteyen üreticiler Katı Yakıt Satıcısı Kayıt Belgesi, Uygunluk İzin Belgesi ve Satış İzin Belgesi, ithalatçılar Katı Yakıt Satıcısı Kayıt Belgesi ve Satış İzin Belgesi almak zorundadırlar.
DÜZENLİ TEMİZLENMELİ
Bacaların düzenli aralıklarla temizlenmesi esastır. Ancak, bacaların çekiş hızının düşmesi ve dolduğunun anlaşılması üzerine hemen, ayrıca her durumda, ilki yakma sezonu öncesinde olmak üzere yılda en az iki kez baca temizliklerinin yapılması ve bu konuda belediyelerde baca temizlik ekibi oluşturulması ve hoparlörle halka duyurulacaktır. İlimiz sınırları içerisinde yapılacak binaların projelendirilmesi veya mevcut binaların ısı kayıplarının azaltılması, yakıt tasarrufunun sağlanması ve hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla imar mevzuatına uygun ısı yalıtımı sağlanacak ve bu durum ilgili Belediyelerce denetlenecek, mevzuata uygun yalıtım yapmayanlara iskan ruhsatı verilmeyecektir.
SICAKLIKLAR BELİRLENDİ
Dış ortam sıcaklığı 15'C nin altına düşmedikçe kalorifer ve sobaların yakılmasının yasaklanmıştır. Dış ortam sıcaklığının 15C ve altında olması durumunda ise iç ortam sıcaklığının işyerlerinde 18'C, konutlarda 20C'yi aşmayacak şekilde yakılması sağlanacaktır. Bu durumdan bina sahip ve yöneticileri sorumlu tutulacaktır. Kömürlü yakma tesislerinde (kalorifer ve sobalarda) ilk yakış saati sabah 06:00 ile 06:30 saatleri arasında olacaktır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde sobalar ve kaloriferlerin gündüz yakılması sırasında sabah saat 10:00'dan sonra, akşam en geç saat 16:00'dan önce yakılmalıdır. Hastaneler, yatılı ve gündüzlü okullar, öğrenci yurtları, yaşlılar ve güçsüzler yurtları, kreşler, terminaller ve kolluk binaları, iç ortam sıcaklığı 22C'den yukarı olmayacak şekilde devamlı olarak, ancak hava kirliliğine neden olmayacak şekilde yakılacaktır. Bu durumdan yöneticiler sorumlu tutulacaktır. Standartların dışında ve tip emisyon belgesi bulunmayan yakma sistemlerinin kullanılması ve satışı yasaklanmıştır. Yakma sistemlerinin tip emisyon belgesi bulunması zorunluluğu bulunmaktadır. 100 bin kcal/saat ve daha büyük anma ısıl gücüne sahip yakma ünitelerinin kazan çıkışlarına uygun kuru/sulu sistem kurum tutucularının takılması zorunluluğu getirilmiştir. Kurum tutucuların takılıp takılmadığına dair izleme ve takip görevini belediyeler ve İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yerine getirecektir. Yakma sistemleri ehliyetli ateşçilerin tarafından yakılacaktır. Kazan yakma talimatının ateşçilerin ve denetleme görevlilerinin görebileceği yerde asılı bulundurulacaktır.
KÖMÜR VE KÜL DEPOSU YASAK
Kömür ve kül deposu haricinde açıkta, yol kenarlarında, cadde ve kaldırımlar üzerinde boş arazi ve arsalarda geçici de olsa kömür ve külün depolanması yasaklanmıştır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde öğrencilerin açık alanda tören yapmaları önlenecektir. Hava kirliliği ölçümlerine Bölge Hıfzısıhha Müdürlüğü ve İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce devam edilecektir. Belediyelerce ve İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce hava kirliliği ölçüm sonuçları Çevre ve Orman Bakanlığının web sayfasından takip edilecektir. Hava kirliliği ölçümü yapan kurumlar, hava kirliliği 1. uyarı kademesine (24 saat ortalaması olarak SO2: 700 g/m³, duman (PM): 400 g/m3) ulaşıldığının tespit etmesi halinde Valilik Makamını acilen bilgilendirileceklerdir. Uyarı kademesine ulaşıldığında Vali veya İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden sorumlu Vali Yardımcısının Başkanlığında Çevre ve Orman, Sağlık, Bölge Çalışma, İl Sivil Savunma, Emniyet Müdürlüğü ile Belediye Başkanlığından müteşekkil "Hava Kirliliği Kriz Komisyonu" oluşturulacak ve otorite kuruluşlarca, kent halkının daha sonra yayınlanacak Valilik tebliğlerine göre hareket etmesi sağlanacaktır. Vatandaşlarımıza hava kirliliği ölçüm sonuçlarının anlık olarak Çevre ve Orman Bakanlığı web sayfasından öğrenebilecekleri belediyelerce halka duyurulacaktır.
HALKIN BİLGİLENDİRİLMESİ
Hava kirliğinin yoğun olduğu günlerde alınması gereken önlemler konusunda gerekli hassasiyeti göstermesi için, Halkın bilinçlendirilmesi ve bilgilendirilmesi çalışması İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve ilgili belediyeler işbirliği ile ortaklaşa yapılacaktır. Halkın duyarlılığının arttırılması için hava kirliliği ölçüm sonuçlarının Çevre ve Orman Bakanlığının www.cevreorman.gov.tr. adresinden günlük olarak halka duyurulacaktır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde öğrencilerin açık alanda tören yapmalarının önlenecektir. Hava kirliliği ile ilgili olarak özellikle okullarda olmak üzere, eğitici programlar düzenlenerek, tüketicilerin bu yakıt planında belirtilen özelliklerdeki yakıtları kullanmak ve yakıtları verimli yakmaları sağlanacaktır. Özellikle kış gelmeden önce binalarda ısı kaçağı olan noktalarda (pencere ve dış kapılarda) alınacak önlemlerle ilgili olarak halk bilinçlendirilecek, camların çift camlı olmasının yakıt tüketimindeki faydaların halka aktarılarak, binalarda özellikle dıştan yalıtım yapıldığında yakıt tüketiminde azalma olacağı konusunda halka bilgi aktarılacaktır. Özellikle kamu kurum ve kuruluşlara ait binalar olmak üzere tüm yeni bina yapımında ısı yalıtım projelerinin uygulanması özendirilecektir. Okullarda ve resmi binalarda değiştirilmesi gereken pencerelerin ısı camlı pencere kullanılacak şekilde değiştirilmesi ve kaloriferli okullarda radyatörlerde termostatlı vana kullanılması özendirilecektir. Okullarda ve resmi binalarda giriş kapısının kendiliğinden kapanabilir ve hava sızdırmaz yapılması önerilecektir. Yakıt ve yakma sistemlerinin denetiminde görev alacak personele; yakıtların tanıtımı ve yakma sistemlerinin denetimlerde dikkat edilecek hususlarla ilgili olarak, İl Çevre ve Orman Müdürlüğünün koordinatörlüğünde; İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, makine ve maden mühendisleri odalarının Zonguldak şubelerince imkanlar nispetinde hizmet içi eğitim kursları düzenlenecektir. Kalorifer kazanlarının tekniğine uygun yakılması ve kazan bakımı işlerinde çalışacaklar için, İl Milli Eğitim Müdürlüğü Halk Eğitim Merkezi Başkanlığınca "Yetkili Kalorifer Ateşçisi Kursları" ve makine Mühendisleri Odası katılımıyla hizmet içi eğitim kursları düzenlenmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Bu yakıt programında belirtilen konulara önem verilerek hava kirliliği ile ilgili ciddi mücadele edilmesi, yakıt programının uygulanması gerekli denetimlerin yapılması, kaymakamlıklara belediye başkanlıklarına ve diğer kurum/kuruluş/birimlere duyurulmasının sağlanmasına karar verildi.
