Haziran ayında vefat eden Yaman Civan’ın eserlerinin yer aldığı bir odanın da hazırlandığı Kent Müzesi’nin bir diğer yeniliği ise “Demirci Dede” köşesi oldu.
POSBIYIK: Yaman abinin kendisi de yapıtları gibi Ereğli ile özdeşleşmişti. Çünkü yaşadığı sürece hep Ereğli’nin değerlerinden söz ederdi ve dillendirdiği yerel değerleri heykel olarak biçimlendirirdi.
2011 yılında çalışmalarına başlanılıp 2 Aralık 2014 tarihinde hizmete açılan Kdz.Ereğli Belediyesi’nin Kent Müzesi, vefat eden Heykeltraş Yaman Civan’ın eserlerinin yer aldığı oda ve Demirci Dede köşeleri ile tarihe ilgi duyan sanatseverlerle buluşmasını sürdürüyor.
Kaymakam İsmail Çorumluoğlu, Karadeniz Bölge Komutanı Garnizon Komutan Vekili Albay Özgür Kirdilli, Belediye Başkanı Halil Posbıyık ve yardımcıları, bazı belediye meclis üyeleri, Yaman Civan’ın ailesi, bazı sivil toplum örgütlerinin başkanları, sanatseverler ve vatandaşların da katıldığı törenin ilk etkinliği, “Cıbıroğlu Konağı Restorasyonu ve Kent Müzesi” projesiyle Tarihi Kentler Birliği’nden “Uygulama Ödülü”nün paylaşımı oldu. Bu ödülü Belediye Başkan adına Antalya’da yapılan toplantıda alıp Ereğli’ye getiren Kültür Danışmanı Raif Toker, ödülü Posbıyık’a takdim etti.
Haziran ayında vefat ederek aramızdan ayrılan Heykeltraş Yaman Civan adına konuşan torunu Batu Başaran, dedesinden duyduğu büyük gururu vurguladıktan sonra kürsüye gelen Halil Posbıyık, çok iyi hazırlanmış bir araştırma metnini okuyarak konuştu. Kent Müzesi ve Yaman Civan’ı anlatan bu konuşmanın tam metnini; tarihi çalışmalar yapanlara yardımcı olması açısından aynen yayımlıyoruz:
CIBIROĞLU AİLESİNE AİT KONAK
Zaman ayırıp bizlerle birlikte olduğunuz için sizlere şükranlarımı sunar-ken; sizlere terk edilmiş, yıkık; ama, taşınmaz kültür varlığı tescil edilmiş bir kültür mirasının müzeye dönüştürülmesi sürecinden de söz edeceğim.
Tarihi bir yapıyı restore edip işlev kazandırarak halkımızın hizmetine sunmak düşüncesiyle 2011yılında başlattığımız çalışmanın ilk örneği olan bu taşınmaz, kentimiz tüccarlarından “Mısırcılar” adıyla ünlenen “Cıbıroğlu” ailesine ait bir konaktır.
İlçemizin tarihi kent merkezini oluşturan yöreler arasında olan Akarca Mahallesi, Akkuyu Sokak, No:37 adresinde 39 pafta, 192 ada, 14 parsel kadastro bilgileriyle tapuya kayıtlı bu kagir yapı, “Geleneksel Kdz.Ereğli Konutu” özelliklerini taşıyan bir sivil mimarlık örneği olup; kayıtlara göre 19. Yüzyıl’da yerel malzemeler kullanılarak, yerel ustalar tarafından yapılmıştır.
Konağın bulunduğu alan “Heraklıus Sarayı ve Çevresi” adıyla Gayrimenkul Eski Eserler Ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 08.05.1981 Tarih ve 2905 Sayılı Kararı’yla “III. Derece Arkeolojik Sit Alanı”, söz konusu yapı da, Ankara Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun, “31.10.2003 Tarih ve 8814 Sayılı Kararı” ile “Taşınmaz Kültür Varlığı” olarak tescil edilmesine karşın; adı geçen kararların gereğinin yapılmasıyla ilgili olarak Zonguldak İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü’nce bugüne kadar hiçbir çalışma yapılmamıştır.
Bu bilimsel bilgilere dayalı resmi saptamadan hareketle yapı ve yapıya ait arsayı “sosyal ve kültürel tesis alanı” olarak değerlendirileceğimizi içeren Belediye Meclisi Kararı’nı, görüşlerini almak düşüncesiyle 07.02.2011/173 Tarih/Sayılı yazımız ekinde, Karabük Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunduk.
Kurul tarafından yapılan değerlendirme sonunda başvurumuzun “olumlu” olduğu belirtildi.
Taşınmaza ait teknik projelerin çizilmesi, çizilen restorasyon projesinin Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca “olumlu” bulunup onaylanması ve ihale süreci gibi aşamalardan sonra başlayan uygulama çalışmalarıyla terk edilmiş ve yıkık durumda olan yaklaşık iki yüz yıllık tarihi “Cıbıroğlu Konağı” adlı yapı, toplam “on ay” gibi kısa bir süre içerisinde restore edildi.
SAĞLANAN ÖDENEKLER HARCANMADI
Ama, görevde olmadığımız “30.Mart.2014 - 31.Mart.2019” döneminde Tarihi Kentler Birliği’nden sağlanan 50.000,00 TL” lira kullanılamadı; Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’ndan sağlanan 556.151,69” liranın ancak “369.000,00” lirası kullanılabildi; kalanı kullanılamadan iade edildi.
RAİF TOKEL’İN EMEKLERİYLE ÖDÜL
Ürettiğimiz ve uyguladığımız projelere sahiplenme bilgisi ve bilinci ol-mayanlar, restore edilen yapının, gelecek kuşaklara aktarılacak bir kültür mirası olduğunun da farkında olmadıkları için başlattığımız tüm projeleri bıraktığımız aşamada ve bıraktığımız seviyede bulduk. Bu olumsuzluğu bahane etmeden çok kısa sürede Başkanlık Danışmanı Raif TOKEL tarafından hazırlanan dosyayı Tarihi Kentler Birliği’nin “Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Proje ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması”na sunduktan sonra Tarihi Kentler Birliği Danışma Kurulu’nca oluşturulan “Değerlendime Jürisi”nce Belediyemize “Uygulama Ödülü” verildi.
“Günümüzde “Geçmişten Bugüne, Bugünden Geleceğe Kdz.Ereğli Belediyesi Kent Müzesi” savsözüyle hizmet veren ve Tarihi Kentler Birliği tarafından “Karadeniz Ereğli’de, kentteki koruma hareketi açısından emsal oluşturacak uygulamalara ve başarılı işlevlendirme yaklaşımlarından dolayı, uygulama ödülü verilmiştir” gerekçesiyle ödüllendirilen yapı, ilimizde işlevlendirme anlamında uygulanan ilk ve tek taşınmaz kültür varlığı örneğidir.
Hedefimiz müzemizdeki eksiklikleri tamamlayarak önümüzdeki dönemde Tarihi Kentler Birliği tarafından açılacak olan “Müze Özendirme Yarışmasına” katılıp ödül alarak “Kdz.Ereğli Belediyesi Kent Müzesi”nin adını duyurmaktır.
HEYKELTRAŞ YAMAN CİVAN
Yaman Abi, gerçekten soy adı gibi “yaman bir abiydi”,
1940 tarihinde Kdz.Ereğli’de doğan Yaman Abi, 1960’larda heykel sanatı ile ilgilenmeye başladı. Manisa’da yedek subay öğretmen olarak askerlik görevini yedek subay öğretmen olarak yaparken bir köy okuluna ilk taşı yontarak ATATÜRK büstü yapı..
ATATÜRK’ün 100. doğum yıl dönümü sebebiyle1981 yılında Ereğli Demir Çelik Fabrikası Genel Müdürlüğü’nün istemi üzerine ilçemizdeki otuz beş adet okula ERDEMİR tarafından armağan edilmek üzere otuz beş adet ATATÜRK büstü yaptı.
“Çilek satan kadın” “Sevgi Barış Dostluk”, “Denizcilik”, “Çilekten Çeliğe” heykelleri; “Ereğli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti üyeleri”, “Ressam Osman Zeki Oral” büstleri ve “ERDEMİR rölyefi” adlı yapıtları ilçemizle özdeşmiş değerlerin yontu sanatıyla ifadesidir.
Yaman abinin kendisi de yapıtları gibi Ereğli ile özdeşleşmişti. Çünkü yaşadığı sürece hep Ereğli’nin değerlerinden söz ederdi ve dillendirdiği yerel değerleri heykel olarak biçimlendirirdi.
O’nun aziz anısı önünde saygı ile eğilirken, Kdz.Ereğli Belediyesi olarak adını ve yapıtlarını belediyemize ait Kdz.Ereğli Belediyesi Kent Müzesi’nde bir köşe düzenleyip ve her yıl tören anmak düşüncesinde olduğumuzu belirterek bu çalışmaları yürüten Başkan Yardımcısı Atilla Bulak, Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Muhammed Ali Ateş, Başkanlık Danışmanı Raif Tokel ve Yaman CİVAN Ailesine Teşekkür Ederim.