*

Haber-Yorum: Emekli Erdemir işçisi toprak anaya öyle bir bağlandı ki, aile bütçesine katkı sağlarken bir ilki gerçekleştirmenin manevi hazzını da yaşıyor. Adı Talip Hasçelik bu emekçi emeklinin. Kdz. Ereğli’nin Kırmacı (Kemer) Mahallesinde oturuyor. Yaşamını çalışmaya ve çalıştıkça da stres denen çağın illetinden uzakta yaşamaya alışkın çiftçi emekçisi Talip Hasçelik, okumaya ve araştırmaya olan ilgisini yaşadığı şehirde bir ilke imza atarak taçlandırdı.  İlçe Tarım Müdürlüğünün bile bilmediği salep üretimini başlatan ve aldığı ürünleri çoğaltarak başka üreticilere de vererek örnek olan Talip Hasçelik, bir dönüm alandan yılda 80 bin lira gelir elde edilebileceğini ifade ederken, çilek ve fındıktan daha bereketli bir alana işaret etti.

Talip Hasçelik ile bahçesinde konuştuk. Bahçesi ve çevresinde her türlü sebze ve meyve yetiştiriciliği yaparak “on dönüm bostan yan gel yat Osman” alışkanlığında ömür tüketenlere de güzel bir mesaj verdiğini gözlemlediğimiz bu üretici ile yaptığımız söyleşi şöyle gerçekleşti:

      * Merhaba Talip Hasçelik. Maşallah iyi işler yapıyormuşsunuz. Duyduklarımızı bizzat yerinde görmek istediğim için geldim. Nedir ne değildir şu salep işi?

  • Ekim ayında ektiğimiz saleplerin hasadını yapıyoruz. Ben Erdemir emeklisiyim. Bağ bahçe işinden topraktan çok zevk alıyorum severek yapıyorum. Toprak bence ana ne ekersen iki mislini üç mislini veriyor. Ben de işte emekli olduktan sonra tarıma yöneldim. Ereğli’de bir ilki gerçekleştirdik, sertifikalı salep üreticiliği yapıyorum şuanda. Geçen hafta sağ olsunlar Kaymakam Beyler geldiler, ilk sezon açılışını yaptık. Biz de hasada devam ediyoruz şuanda. İlk Samsun’dan fide alıp merak ettim deneme olarak ektim baktım ki başarılı oluyor sonuç alınıyor bunun Ereğli’de olabilirliğini tarttım ve gerçekten bizim topraklarımız müsait.

  • Bunu yaptıktan sonra ilçe tarım fındık ve çileğin dışında Ereğli’de salebin de üretilebileceğini sizden öğrendi.

  • Bizden öğrendi demeyelim de Ereğli’de böyle bir iş yapılabilirliğini hakikaten birlikte yaptık. Onlar bana sertifika verdiler, bu işi yapabilirsin dediler önümü açtılar, Allah razı olsun diyelim.

  • Salep hangi ay ekiliyor?

  • Salep eylül sonu ekim başı gibi ekilir, mayıs 15 haziran 15 arası gibi iklimin durumuna göre sökümü yapılabilir. Bir kısmı tohuma bırakılır. Yavru ana olanı geçmiş. Yavruyu aldıktan sonra tekrar anayı toprakla buluşturuyoruz yeniden doğursun diye. Tekrar yavruluyor ama üç tane ama beş tane ama bir tane. Yavruları biz tekrardan tohum olarak tarlamıza ekiyoruz, bir sonraki seneye hazırlık olsun diye.

  • Peki, ürüne nasıl erişiyor?

  • Ürünü aldığımız yavruları güzelce yıkıyoruz, yıkadıktan sonra belli bir derecede kaynatıp, 15 gün kadar güneşte bunun kurumasını bekliyoruz gölgeli güneşte. Ondan sonra değirmenimiz var değirmenimizde toz hale getiriyoruz.

  • Nerelerde kullanılıyor?

  • Dondurma sektöründe, pastanelerde, pasta yapımında kıvam arttırıcı olarak kullanılıyor. Glokomenden denilen bir madde var bunun içinde insan sağlığına da çok önemli yeri var. Kemiklere iyi geliyor, mide, bağırsak, böbrek gibi organlara birçok konuda faydası var ürünün ki ben bahçeme daha hiç zirai gübre sokmadım. Tamamen doğal. Yüzde yüz organik diyebileceğim bir ürün.

  • Kilosu ne kadar?

  • Şimdi devletin açıkladığı yaş yumru yani bunların kilosu 425 lira İzmir Ege’nin açıkladığı rakam 425 lira. Ama piyasa da 400 liraya alıcı buluyor. Bunun kurutulup öğütülüp toz haline getirildikten sonra ki piyasa olayı 4 kilodan yaklaşık 1 kilo toz haline gelir o da 2 bin TL civarında ekonomiye ve aile bütçesine ek destek isteyenler için mükemmel bir olay. Soğan ekeceğine bunu ekebilirsin. Pırasa yerine, patates yerine. Çok fazla suyu sevmiyor. Fazla da otunu  yolmuyorsunuz. Gerekirse üstten tırpan motoruyla biçebiliyorsunuz. Otla mücadelesi yok. Üstü kesildiği zaten üste çiçeğe gidecek ağırlığı altta yumruya gidiyor. Yavru daha çok büyüyor. Çok güzel bir ürün. Çiçekleri pembe. Cinsi topbaş. Bölgemizde yetişen bu piramit cinsi ben de dört çeşit salep var. Şu da serapiyes cinsi.                 Ayrıca bir de arılı dile bir salep çeşidi var. Bizim yöreye en uygun olan bunlardır. Bu dört tanesi. Benden alıp ekenler de var. Ereğli’de yaklaşık 78 arkadaşım var benden alıp eken onlar da hasada geçtiler. Deneme üretimlerini yaptılar. Hasatlarını yaptılar. Sayı olarak miktarlarını arttıracaklar. Bir de bu iş Ereğli’de yayılacak. Öyle düşünüyorum.

  • 100 metrekarede araziden ne kadar ürün alabildiniz?

  • Şöyle 1 metrekareden yaklaşık 200 adet olarak hemen hemen alıyoruz, vurduğunuz zaman tabi bu gramaj noktasında hemen hemen 1 kilo ile yarım kilo arasında değişiyor. 100 metrekare de de yaklaşık 50 kilo civarında yaklaşık ürün alıyorsunuz. Gayet de verimli. 1 dönümde bu 500 kilo olur. 500 kilodan öğütüldükten sonra dörtte biri kadar çıkar yüz kilo olmasa da 80 kilo en kötü ihtimal 50 kilo çıkar. Yaklaşık 100 bin lira yapar. 1 dönüm yerde en kötü 100 bin liralık bir ürün alabilirsiniz. Ben kendim yaptığım için 1 dönüm ekersen işçi tutmak zorunda kalırsın 56 tane onların yevmiyeleriyle 2-3 günde hasatları olur. En kötü ihtimalle 80 bin lira gibi bir rakam kalır. İşçiler de mevsimlik çalışacak. Ektiğiniz yıl bunun ürününü alıyorsunuz. Şöyle söyleyeyim topraktan çıkarıyorum küçük anası büyük olan yavrusu anayı tekrar dikiyoruz. Tekrar yavrusu büyüyecek. Aldığımız yavrusu kuruyacak diktiğimiz de seneye tekrar yavrusunu verecek. Aynı anayı bir sefer dikiyoruz. Ana yavruyu aktif hale getirmedikten sonra kendisini yok etmiyor. Özelliğini kaybetmiyor. Yani mükemmel bir yapı var.

  • Çilek üreticilerine fındık üreticilerine örnek. Fındık dikiyorsun 7 sene bekliyorsun satarken zorluk var. Fındığı topladın kuruttun çuvalladın sattın zahmeti çok büyük.

  • Bunun da kendine göre incelikleri var söktüğünüz yavruları yarı gölgeli ortamda kurutuyorsun rutubetsiz bir yere kaldırıyorsunuz sene ekmek için veya ticari manada yumurlarını da satabilmek için. Zonguldak bölgesinde sertifikalı üretim yapan tek kişi konumundayım

  • Nereden aklınıza geldi?

  • Ben iyi araştırırım faydalı bilgiler noktasında denemesini yaparım bakın benim bu bahçemde gojibery var, hünnap var, avokado var, yaban mersini var, elma, armut, kivi var yani bu bahçe bereket. Ben buradan çileğin dışında ürün satmıyorum olan meyveleri de sebzeleri de komşularımla paylaşıyorum. O ayrı bir duygu. Çok ayrı bir duygu paylaşmak.

  • Sizi kutluyorum, yenilik, yeni düşünceler.

  • Şöyle bunu ilk yaparken birileri geldi dedi ki bana senden önce bunu hiç yapan var mı dedi Ereğli’de. Yok dedim dediler nasıl başarılı olacaksın? Neden ilk ben olmayayım dedim? Bu şekilde yola çıktım. Güzel şeyler çıktı ortaya. Her gün merak edenler geliyorlar bahçeme geçtiğimiz hafta tören yaptık kaymakamımız geldi. İl tarım müdürümüz, ilçe tarım müdürümüz geldi, müdür yardımcıları geldi.

  • Devletten destek var mı?

  • Yok, şu ana kadar destek alamadım. Projemiz oldu ama nedense bir destek çıkmadı. İnşallah ileriki zamanlarda olur diyelim. 

Eyüp Bektaş