Gökçeler'de bulunan Türkiye Taşkömürleri Kumuna ait olan ve yıllarca madenci, kömür ve maden ocağı malzemesi taşıyan 120 yıllık varagele emekliye ayrıldı.
* Gökçeler Belediye Başkanı Bekir Çolak: Kömür üretim kültürüyle, denizimi ve ormanımızın görsel güzelliğini harmanlayabilirsek bölgeye çok sayıda turist çekebiliriz. Ağaçların arasından sahil kenarına kadar uzanan varagel, bölge turizminin lokomotifi olabilir.
* Amelebirliği Başkanı Hasan Yılmaz: Payton artı 148 kotundan deniz seviyesine 17 kotuna iniyor. 33 Derecelik bir açıyla ray döşenmiş, 240 metre uzunluğunda ve yüksekliği ise 148 metredir. Bu paytonun yapımı ile ilgi resmi kayıtlarda 1919 yılında geçiyor.
Haber-Foto (Mustafa Kemal Bektaş)
1829 yılında Kdz Ereğli bağlı Kestaneci köyünde Uzun Mehmet tarafından bulunan kömürün ardından ilk maden ocağının açıldığı Kandilli Beldesinde 120 yıl ocaklara işçi ve malzeme taşımak için kullanılan varagele yıllara meydan okuyor. 1880'li yıllarda inşa edildiği tahmin edilen varagelenin (eğimli arazilerde dolu vagonları aşağıya, boş vagonları da yukarıya çekmeye yarayan, nakliyat yolu) yıllarca ekonomiye sağladığı katkının turizme yönlendirilmesi amaçlanıyor. Gökçeler Belediyesi'nin kurulmasının ardından Gökçeler Belediyesi sınırları dahiline giren Aşağı Kandilli'de bulunan payton kömür ocaklarına giden galerinin çökmesinin ardından emekliye ayrılırken, tarihe meydan okuyan pek çok kişinin anılarının bulunduğu tarihi varagelenin kaderine terk edilmesi de büyük tepki çekiyor.
TURİZMİN LOKOMOTİFİ OLABİLİR
Gökçeler Belde Belediye Başkanı Bekir Çolak yaptığı açıklamada, varagelenin nostaljik bir ulaşım aracı olduğunu, tepeden sahile doğru yapılan yolculukta eşsiz manzaralar sunduğunu söyledi. Gerekli yatırımlar yapılması durumunda vagonlarla sahile ulaşan insanların burada denize girebileceğini, piknik yapabileceğini anlatan Çolak, şunları kaydetti: "Bölgemiz sadece madencilikle var olan bir yer. Geçmiş yıllara göre işçi sayısının azalması beldemizin ekonomik canlılığını da olumsuz etkiliyor. Doğal güzelliklerimizden bugüne kadar yeterince yararlanamadık. Kömür üretim kültürüyle, denizimi ve ormanımızın görsel güzelliğini harmanlayabilirsek bölgeye çok sayıda turist çekebiliriz. Ağaçların arasından sahil kenarına kadar uzanan varagel, bölge turizminin lokomotifi olabilir. Bu konudaki projelerimizi bölge milletvekilleri ile yetkililerle paylaşıyoruz. Şu anda hiçbir tesis olmamasına rağmen, çok sayıda kişi varageleyi görmeye geliyor. Kömür üretim tarihine ışık tutan varagele ile çevresindeki doğal güzellikleri muhakkak turizme kazandırmamız lazım. Özellikle fotoğraf sanatçıları için burası eşsiz unsurlar barındırıyor."
PAYTON DİYE ADLANDIRILIYOR
Kandilli'de uzun yıllar görev yapan ve geçtiğimiz günlerde de Amelebirliği Başkanlığı görevine getirilen Hasan Yılmaz varagelenin tarihine ilişkin şu bilgileri verdi: Burası Türkiye Taşkömürleri Kurumunun 17 payton dediğimiz galerinin ağzından yukarıya ulaşımı sağlamak için malzeme naklini sağlamak için aynı zamanda bizim aspiratörümüze insan ve malzeme nakli sağlamak için kullandığımız payton diye adlandırdığımız yer. Yukarıda bir binanın içinde mekanik bir sistem var. Payton artı 148 kotundan deniz seviyesine 17 kotuna iniyor. 33 Derecelik bir açıyla ray döşenmiş, 240 metre uzunluğunda ve yüksekliği ise 148 metredir. Bu paytonun yapımı ile ilgi resmi kayıtlarda 1919 yılında geçiyor. Ancak anlatılanlar 1843 yılında burada kömür çıktığı, ancak bu payton yardımı ile mi çıktığı konusunda bir bilgi yok. Paytonun 1890 yılında Fransızlar tarafından yapıldığı yönünde bilgilerimiz var. Uzun Mehmet Köseağzında ilk kömürü bulduktan sonra 1948 kömür işletilmeye başlatılmış. Kandilli'de ilk kömür ocağı bizim bilgilerimiz Aşağı Kandili de olduğu yönünde ayrıca burada çıkan kömür gemiler ile birlikte deniz yoluyla taşındığı bilinmektedir dedi.
ELEKTRİK İLE ÇALIŞIYOR
Paytonu kullanan 15 yıllık maden işçisi 45 yaşındaki Hasan Yorulmaz, 15 yıldır Türkiye Taşkömürleri Kurumunda çalışmaktayım. Yaklaşık 10 yıldır paytonu kullanıyorum. Payton işçi ve payton nakli için kullanılmakta.
Yukarıdan deniz seviyesine 240 metre uzunluğundadır. Çelik makaralara sarılı çelik halatlar yardımıyla bir payton aşağıya inerken diğer payton ise yukarıyla çıkmaktadır. Paytonda bir çeki halatı ve birde emniyet halatı olmak üzere iki halat yardımıyla kullanılmaktadır. Elektrik ile çalışmaktadır bilgisini verdi.
