SİSTEMDE BAŞBAKAN ÖNDE…  Başbakanımız hükümetin başkanı oluyor, Cumhurbaşkanı konumunda değil, devlet başkanı konumunda değil. Biraz Türk sistemine benziyor. Bu demek oluyor ki bizim Cumhurbaşkanımız yürütmede herhangi bir fonksiyon göstermiyor. Öncelikle Almanya dışa doğru temsil ediyor. Onun ötesinde meclisin hazırlamış olduğu yasaların altına imzasını atıyor. Yetkileri de kısıtlıdır. Almanya'nın tarihinin bir neticesidir aslında bu. Çok güçlü yetkilere sahip olan bir devlet başkanımızın olmaması. Bu nedenle Başbakanımızın hükümet işlerinde çok önemli rolü olmuş oluyor.

 

 

MUSTAFA KEMAL BEKTAŞ (BERLİN) Konrad Adenauer Vakfı'nın Almanya'nın Berlin Kentinde düzenlediği  'Türkiye'den Gelen Genç Politikacılar ve Gazetecilerin Almanya Federal Cumhuriyeti' üçüncü gününde Başbakanlık dairesinde Federasyon Eyaletler İlişkisi Departmanı Christian Diehr, Başbakanlık Dairesi'nnin federal hükümet içindeki merkezi koordinasyon noktası olarak rolü konularında değerlendirmelerde bulundu. Yasama mevzuatının yapılmasında koordinatör olduğunu belirterek sözlerine başlayan Diehr, hükümet sistemini tanıttı. Diehr'in Alman devlet yapısına ilişkin verdiği bilgiler şu şekilde:

"ÖNEMLİ BİR ORGAN"

"Federal bir devletiz. Almanya'da 5 ana yasal organımız bulunmakta. En yüksek olanı bizim Cumhurbaşkanımız ondan sonra Federal Hükümet, onun başında bizim Başbakan var. Ondan sonra yasama organı olarak federal meclis ve eyaletlerin temsilcisi olarak federal konsey ve Anayasa Mahkemesi o da Anayasa'nın gereğinin yerine getirilmesini kontrol eden en önemli organ. Federal konsey de yasama da önemli rol oynuyor, katkı sağlıyor. 16 Eyalete sahibiz. Eyaletler binebir devlet konumundadır. Onlar ilk etapta kendi yetkileri dahilinde çalışmaktadırlar. Kendi hükümetleri kendi meclisleri var ama aynı zamanda federal yasamanın da içerisinde yer almaktalar. Bunda federal konsey üzerinden yapabilmektedirler.

BAŞBAKAN HÜKÜMET BAŞKANI

Başbakanlık dairesinin rolü ve fonksiyonu hakkında şunu söyleyeyim onu diğer anayasal organların bağlamı ile görmek gerekiyor. Başbakanımız hükümetin başkanı oluyor, Cumhurbaşkanı konumunda değil, devlet başkanı konumunda değil. Biraz Türk sistemine benziyor. Bu demek oluyor ki bizim Cumhurbaşkanımız yürütmede herhangi bir fonksiyon göstermiyor. Öncelikle Almanya dışa doğru temsil ediyor. Onun ötesinde meclisin hazırlamış olduğu yasaların altına imzasını atıyor. Yetkileri de kısıtlıdır. Almanya'nın tarihinin bir neticesidir aslında bu. Çok güçlü yetkilere sahip olan bir devlet başkanımızın olmaması. Bu nedenle Başbakanımızın hükümet işlerinde çok önemli rolü olmuş oluyor. Birincisi hükümet başkanı sayılmaktadır. Talimat verebilir, pratikte o kadar büyük bir rol oynamıyor bu olay. Yetki durumundan dolayı buradaki başbakanlık dairesinin işlemi de çalışma tarzı da ortaya çıkıyor.

500 KİŞİ ÇALIŞIYOR

Başbakanlık dairesinde yaklaşık 500 kişi çalışmaktadır. Yapısal olarak çeşitli çlaışma grupları ile birlikte bakanlıkların işlerini bir nebi tamamlıyoruz. Her alanda uzmanlarımız var onlarda bu ihtisas bölümlerini iyi biliyor, bu uzmanlık bilgileri ile birlikte bilgi aktarmaktadırlar. Başbakanlık dairesinin en büyük görevi Başbakanımıza danışmanlık ve federal hükümetin kararlarının ön hazırlığını yapmak. Federal hükümet bir organ olarak karar vermek zorundadır. Bu amaçla her hafta bir Bakanlar Kurulu toplantısı var her Çarşamba günü yapılıyor. Bakanlar Kurulu toplantılarında bir kere yürütmenin kararlarının ön çalışmaları yapılıyor ama en önemli olanı yasa tasarılarının karar altına alınmasıdır.

YASA TASARISI HAZIRLIĞI

Pratikte yasa tasarılarının büyük çoğunluğu federal hükümet tarafından hazırlanmaktadır. Ondan sonra bu karar süreci uzun süren bir süreçtir. Karar süreci bittikten sonra kararlar alındıktan sonra örneğin Bakanlar Kuruluna sunulacak dereceye gelirse yasa tasarısı bakanlar kurulunun gündemine alınıyor, federal hükümet yasa tasarısını onayladıktan sonra asıl yasama başlıyor. Bu tabiki federal hükümetin çok önemli bir fonksiyonu oluyor. Başbakanlık dairesinin bunun yanında başka görevleri de vardır. Bir tanesi federal sistem ile eyaletlerin arasındaki koordinasyonu düzenlemek. Federal konsey koordinasyonu sağlamak görevi de var. Eyalet Başkanları arasında toplantılar düzenlenmekte bu toplantılarda da yasama içerisinde doğrudan yer almayan konular görüşülüyor. Bir diğer görevleri de istihbarat örgütlerinin koordinasyonu ve denetimi bir bölümümüz bunun ile yetkilidir. Bunun ötesinde ikinci planda federal basın dairesi denilen bir bölüm var. O da aslında müstakil özerk bir makamdır. Hükümet sözcüsü tarafından yürütülmektedir. Federal basın dairesi federal hükümetin dışarıya nasıl yansıtıldığından sorumludur. Başbakanlık dairesine bağlı olarak ikinci bir ihtisas yeri daha vardır. Göç ve uyumdan sorumlu dairemiz vardır. Bizim burada 6 tane ayrı şubemiz var bu şubeler iç işleri ve hukuk bölümü planlaması, dış işleri ve savunma politikası, ekonomik ve finans bölümü, Avrupa bölümü, güvenlik hizmetlerinden sorumlu bölüm, diğer bütün alanları temsil eden bir bölüm var.

YASA KOYMA MECBURİYETİ

Almanya'da demokrasi prensibimizden dolayı bizim anlayışımıza göre Anayasa Mahkememizin ön gördüğü şekilde bir çok şekilde yasalar üzerinden düzenlemek zorundayız. Bütün genel kararlar için bütün temel hak bazındaki konular için yasa koymak mecburiyeti vardır. Yasa tasarılarının büyük çoğunluğu federal hükümet tarafından hazırlanmaktadır. Bakanlar kurulu bir yasa tasarısını onayladıktan sonra Başbakanlık dairesi tasarıyı ilk etapta federal konseye sunuyor. Federal konsey 6 hafta içerisinde bu konu ile ilgili görüş belirtmek zorundadır, o görüşler yazılı olarak gönderiliyor. Bu temelde biz kendi karşı görüşümüzü hazırlıyoruz. Federal konseyin bu süreçte önemli bir görevi var, federal meclis devreye girmeden önce federal konseyin fikri alınıyor. Federal hükümet bu yasa tasarısını 3 kez ele alıyor, komisyon görüşmelerinde değerlendiriyor. Gerekirse bilir kişi dinleniyor ondan sonra federal meclisteki bu uygulama sona erdikten sonra yasa kararı federal konseye yeniden veriliyor. Son söz hakkı federal konseye ait. Federal konsey onaylayıp onaylamayacağına karar veriyor. Uzlaşma komisyonu devreye koyabilir. Başbakanlık dairesinin yasamadaki rolü budur.

1 HAFTA DA KANUN ONAYLANDI

Bazen kendi kendime soruyorum Türkiye'yi yönetmek daha kolay mı? Bizim 16 adet eyaletimiz var. Onlar geniş yetkilere sahipler. Eyaletler meclisi ve eyaletlerin kendisi oldukça fazla. Tarihsel gelişme neticesinde böyle olmuştur. Mevcut bulunan eyaletler kendi coğrafya sınırları içerisinde yüzyıllardır mevcuttur. Bu eyaletler geleneği federal Almanya cumhuriyetinin kuruluşundan sonra da devam ettirilmiştir. Bu yasama işlemini bir miktar güçleştirmektedir. Norma yasama süreci 1 ile 3 ay arasında sürmektedir bazen hızlı bir şekilde sonuçlandırılması da mümkündür. Örneğin 2008 yılındaki mali kriz döneminde mali piyasa istikrarı sağlama kanunu 1 hafta içerisinde onaylanmıştır. Tüm eyaletlerin desteği ile çok hızlı şekilde kanunun çıkabildiğinin göstergesi olmuştur"

YAKINDAN İLGİLENDİ

Federasyon Eyaletler İlişkisi Departmanı Christian Diehr, konuklar ile yakından ilgilendi ve Başkanlık Dairesi'nin çıkışına kadar eşlik etti.

 

TELEVİZYON VE RADYO PROGRAMLARINA KATILIM

Konrad Adenauer Vakfı'nın Almanya'nın Berlin Kentinde düzenlediği 'Türkiye'den Gelen Genç Politikacılar ve Gazetecilerin Almanya Federal Cumhuriyeti' etkinlikleri kapsamında Alman Federal Devletinin en fazla izlenen televizyon kanalı olan ZDF'nin çalışması anlatıldı. Sabah yayınlanan ZDF Cafe programında Sabah Magazin programında yer alan genç politikacılar ve gazeteciler Başkent Stüdyosu redaktörleri ile toplantı salonunda bir araya geldi ve çalışma koşullarına ilişkin değerlendirmede bulundu. Yaklaşık 1 saat süren programın ardından yine Berlin bölgesinde yayın yapan multiful.fm radyosu ziyaret edildi ve radyo yöneticilerinden yayın yaşamı ile ilgili bilgiler alındı.