7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak olan Milletvekili Genel Seçimlerinden 10 gün önce propaganda serbestliği ile seçim yasakları yürürlüğe giriyor. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından hazırlanan seçim takvimine göre bu yasaklar 28 Mayıs 2015 Perşembe günü başlayıp 6 Haziran akşamı saat 10.00’da sona eriyor. Bu yasaklardan en önemlilerinin başında ise anket yayımlanması, adayların sabit ve cep telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderemeyecek olmaları öne çıkıyor.

ANKET YASAĞI

*Yasaklar kapsamında; yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtılması yasak.

RESMİ TÖREN YOK!

*Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde, devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişilikleri ve Bankalar Kanunu'na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, (açılış ve temel atma dahil) törenler düzenlenmesi, nutuklar söylenmesi, demeçler verilmesi ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.

MAKAM ARACI DA KULLANILMAYACAK

Aynı süre içinde Başbakan ve bakanlarla milletvekilleri, yurt içinde yapacakları seçim propagandasıyla ilgili gezileri makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak. Bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalarla törenler yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek. Başbakan ve Bakanlar seçimle ilgili faaliyetlerinde ve konuşmalarında 298 sayılı Kanun hükümleriyle bağlı olacak. Ayrıca bu süre içinde Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandası ile ilgili olarak yapacakları gezilere hiç bir memur katılamayacak.

YSK KARARLARINDAN BAZILARI

Basın iletişim araçları ve internette propaganda; (10 Mart 2015) - (6 Haziran 2015)

Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adayların, seçimin başlangıç günü olan 10 Mart 2015 Salı gününden, oy verme günü öncesi 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar;

a) Yazılı basında; ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak; sözlü, yazılı ve görüntülü propaganda yapabileceklerine

Ancak yurt dışında yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla yazılı veya görüntülü propaganda yapılamayacağına

b) Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir ya da sabit telefonlarına görüntülü, sesli veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılmasının yasak olduğuna (298/55/B-2),

Ancak siyasi partilerin kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı mesajları her zaman gönderebileceklerine

c) Oy verme gününden önceki on gün içinde; (28 Mayıs 2015) - (6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar)

- Yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile

- Kamuoyu araştırmaları,

- Anketler,

- Tahminler,

- Bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum, gibi adlarla, bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtımının yapılmasının yasak olduğuna,

Bu sürenin dışında yurt içinde yapılacak kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler ve mini referandum gibi yayınlarda; tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uyulmasında zorunluluk bulunduğuna,

Ancak yurt dışında ve gümrük kapılarında hiçbir şekilde kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler ve mini referandum gibi yayınların yapılamayacağına

Tarafsızlıktan kastedilen amacın, tek yönlü ve taraf tutan yayınların yapılmamasını, seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında fırsat eşitliğinin gözetilmesini, yayınların doğru, gerçek olgu ve esaslara dayandırılmasını sağlamak olduğuna,

Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin mutlaka açıklanması gerektiğine, herhangi bir yayın kuruluşundan yapılan ve yukarıdaki bilgileri içermeyen alıntıya dayanılarak yapılan yayınların da bu kapsamda değerlendirileceğine

Yukarıda açıklanan kurallara aykırılığın tespiti halinde; keyfiyetin ilgisi itibariyle Cumhuriyet başsavcılıklarına, Radyo Televizyon Üst Kuruluna, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına ve Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirilmesi gerektiğine.

Propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtımı;

Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adayların, seçimin başlangıcı olan 10 Mart 2015 Salı gününden seçim propaganda süresinin son günü olan 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD/DVD gibi her türlü yayım dağıtmakta serbest olduklarına,

Bu maddede belirtilen yayım veya malzemeleri dağıtacak kimselerin on sekiz yaşını doldurmuş bulunmaları gerektiğine

Ancak; siyasi partiler ve bağımsız adayların, yukarıda sayılanlar dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtmalarının, dağıttırmalarının veya bunları üçüncü kişiler ya da kurum ve kuruluşlar aracı kılınmak suretiyle dağıtılmasının yasak olduğuna

Siyasi partilerin ve bağımsız adayların, halkın huzur ve refahım bozmamak, yaya veya taşıt trafiğini engellememek koşuluyla önceden izin alınmaksızın tanıtım yeri (stand) açabileceklerine, bu konuda çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde ilçe seçim kurullarının yetkili olduğuna,

Yurt dışında ve gümrük kapılarında propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtılamayacağına (298/94/A-son,

Propaganda yayınlarına ilişkin yasaklar;

Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk Bayrağı ve dini ibareler bulundurulamayacağına

Ancak siyasi partiler ve bağımsız adaylar tarafından yapılacak her türlü propagandalarda Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçelerin de kullanılabileceğine

İlan ve reklam yerleri; (10 Mart 2015) - (6 Haziran 2015)

a) Siyasi partiler ve bağımsız adayların, seçim bürolarına, seçimin başlangıcı olan 10 Mart 2015 Salı gününden, seçim propaganda süresinin son günü olan 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar, parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri malzemelerini asabileceklerine veya yaptırabileceklerine (298/60-1),

Siyasi partilerin, sayılan malzemeleri, genel merkez, il, ilçe ve belde binalarına her zaman asıp yapıştırmakta serbest olduklarına (298/60-1).

b) Siyasi partiler ve bağımsız adayların, seçimin başlangıcı olan 10 Mart 2015 Sah gününden propaganda süresinin son günü olan 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar, açık veya kapalı yer toplantıları ile taşıtlarında; parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri ilan ve reklam malzemelerini serbestçe kullanabileceklerine (298/60-2),

Miting günü, miting alanı çevresindeki güzergahlarda, toplantı süresinin bitimine kadar bu malzemelerin yine serbestçe kullanılabileceğine (298/60-3),

c) Propaganda ilan ve reklam malzemelerinin, yukarıda sayılan yerler dışında, ancak ilçe seçim kurullarınca gösterilecek yerlere, aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre aşılabileceğine veya yaptırılabileceğine (298/60-4),

1) Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adayların, oy verme gününden önceki otuzuncu gün olan 8 Mayıs 2015 Cuma gününden itibaren, kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı, ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak ve yapıştırmak amacıyla, o seçim çevresi içerisinde, belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilçe seçim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden süresi, sayısı ve ücreti eşit olmak şartıyla yararlanabileceklerine (298/60-5),

2) Seçim zamanı dışında ücretsiz olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri için ücret talep edilemeyeceğine, bu yerlerin siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında eşit olarak paylaştırılacağına (298/60-5),

3) Belediyelerin izni ile özel kişi ve kuruluşlar tarafından kurulan veya belediyelere ait olup da özel kişi ve kuruluşlara kiraya verilen sabit ilan ve reklam yerlerinin, bu kişi ya da kuruluşlar tarafından siyasi propaganda amacıyla kullandırılabilmesi için, bu hususta ilçe seçim kumlu başkanlığına yapılacak başvuru üzerine, söz konusu yerlerin ilçe seçim kurullarınca yukarıda belirtilen bu kurallara göre tahsis edilmesi gerektiğine (298/60-6),

4) İlçe seçim kurulunca, o seçim çevresi içindeki ticari amaçlı sabit ilan ve reklam yerlerinin, oy verme gününden önceki kırkıncı gün olan 28 Nisan 2015 Salı gününe kadar belirlenerek, seçime katılan tüm siyasi partiler ile bağımsız adaylara yazılı olarak bildirilmesine ve siyasi partiler ve bağımsız adayların, bildirimden itibaren üç gün içinde (en geç 30 Nisan 2015 Perşembe) yararlanmak istedikleri ilan ve reklam yerlerini ve süresini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletmelerinin icap ettiğine (298/60-7),

5) İlçe seçim kurulu tarafından, başvuruda bulunan siyasi parti ve bağımsız adaylar arasında tahsisin, aynı kurallar çerçevesinde yapılmasına (298/60-8),

6) Aynı ilan ve reklam yerleri için birden fazla siyasi parti ve bağımsız adayın talepte bulunması halinde, ilçe seçim kurulunun, ilgilileri aynı anda davet ederek son tercihlerini yazılı olarak bildirmelerini istemesine, ilgili parti veya bağımsız adaylar arasında, anlaşma sağlanamaması durumunda, ilan ve reklam yerlerinin, ad çekme işlemi (en geç 3 Mayıs 2015 Pazar) yapılarak eşit süre, sayı ve ücret karşılığında tahsis edilmesine, ad çekme işleminin, birden fazla istekte bulunulan her bir ilan ve reklam yeri için, propaganda süresinin tamamının, istekli sayısına bölünmek suretiyle eşit olarak belirlenmesine (298/60-9),

7) Şehir dışında karayolları kenarında bulunan sabit ilan ve reklam yerlerinin de aynı yöntemle belirleme ve tahsis etme yetkisinin, il seçim kurullarında olduğuna, ancak il seçim kurulunun bu yetkisini, yetkili ilçe seçim kuruluna devredebileceğine (298/60-10),

8) Ad çekme İşleminden sonra, ilan ve reklam yerlerinden yararlanmak istemediğini il veya ilçe seçim kuruluna yazılı olarak bildiren siyasi parti ve bağımsız aday için ayrılan yerlerin, başvuruda bulunan diğer siyasi parti veya bağımsız adaya tahsis edilebileceğine (298/60-11),

9) Bu tahsis işlemi yapılırken siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasındaki fırsat eşitliğinin gözetilmesinin esas olduğuna.

ç) 298 sayılı Kanun'da yasaklanan yerler dışında, kamuya açık alanlara yerleştirilmiş görüntülü ilan ve reklam yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla sesli olmamak koşuluyla görüntülü propaganda yapılabileceğine,

Panoların, hangi gün ve saatlerde propagandalar için kullanılacağı seçim kurulları tarafından belirlendikten sonra, bu süre içinde yapılacak propagandaların sıra ve süresi (H/c) bölümünde belirtilen usule göre belirlenerek, siyasi parti ve bağımsız adaylara tahsisinin yapılmasına

Ancak Devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerine ait sabit dijital panolarda tanıtım veya propaganda amaçlı sesli ya da görüntülü yayın yapılamayacağına.

d) Vatandaşların, oy verme gününden önceki otuzuncu gün olan 8 Mayıs 2015 Cuma gününden, propaganda süresinin bitim günü olan 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar, konutlarına, iş yerlerine veya taşıtlarına, siyasi partilere ya da bağımsız adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabileceklerine veya yaptırabileceklerine, bu ilan ve reklamların her türlü vergi ve harçtan muaf olduğuna

Konut veya işyeri olarak kullanılmayan binalar ile iskana açılmamış ya da inşaat halindeki yapılara, siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemelerin asılamayacağına veya yapıştırılamayacağına,

Seçim propagandasının son günü olan 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18,00'den sonra, ilan ve reklam malzemelerinin, siyasi partilerin genel merkez, il, ilçe ve belde binaları haricinde asılmasının yapıştırılmasının ve teşhirinin yasak olduğuna

İlan ve reklam yerleri ile ilgili yasaklar;

a) Seçimin başlangıcı olan 10 Mart 2015 Salı gününden oy verme gününü takip eden güne kadar siyasi partiler, bağımsız adaylar, herhangi bir kurum veya kuruluş ya da vatandaşlar tarafından, 298 sayılı Kanun'da belirtilen yerlerin dışında, siyasi ilan ve reklam içeren afiş, poster, pankart veya siyasi parti bayrağı gibi malzemelerin asılmasının, yapıştırılmasının veya teşhirinin yasak olduğuna,

Aksi halde, bu ilan ve reklamların kaldırılacağına, masraflarının da ilgilisinden tahsil edileceğine,

Belirtilen yasaklarla ilgili işlem yapma yetkisinin;

- Seçimin başlangıç tarihi olan 10 Mart 2015 Salı gününden 7 Mayıs 2015 Perşembe günü saat 24.00'a kadar mülki makamlara,

- Son otuz gün (8 Mayıs 2015 - 6 Haziran 2015) içinde ise, ilçe seçim kurullarına ait olduğuna,

Belediyelerin, yetkili mercilerin istemi üzerine bu Genelge hükümlerine aykırılıkların giderilmesi için araç, gereç ve personeli sağlamakla yükümlü bulunduğuna (298/61-1).

b) Seçimin başlangıç tarihi olan 10 Mart 2015 Sah gününden oy verme gününü takip eden güne kadar; şehir içi veya şehir dışında, toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araçlarında, siyasi propaganda içeren her türlü yayın yapılmasının yasak olduğuna,

Toplu taşıma araçlarına tahsis edilmiş üstü kapalı duraklar ile yolcuların inip bindiği kapalı alanlarda da, yukarıda belirtilen kuralın geçerli olduğuna,

İlçe seçim kurullarının, yukarıda belirtilen yasaklara uyulmasının temini için, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar mülki makamlar aracılığıyla gerekli denetimi yapabileceklerine

Matbua dağıtımı; (10 Mart 2015 - 6 Haziran 2015 Cumartesi günü saat 18.00'e kadar)

a) El ilanı mahiyetindeki matbuaları dağıtacak kimselerin seçme yeterliğini haiz olmaları gerektiğine (298/62-1).

b) Devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanların ilan dağıtamayacaklarına (298/62-2).