Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA)’nın ‘Doğa ve Kültür Turizminin Güçlendirilmesi ve Geliştirilmesi Sonuç Odaklı Programı’ kapsamında başlattığı ‘Batı Karadeniz Bölgesi Endüstri Mirası Öğelerinin Araştırılması’ çalışması tamamlanarak rapor haline getirildi.
Çalışma ile batı karadeniz (TR81) bölgesinde endüstriyel mirasın tespiti, kültürel ve çevresel yaşama etkilerinin bilimsel veriler ışığında sistematik incelenmesi ve korunmasına ilişkin bir doküman oluşturulduğu belirtildi.
“BÖLGENİN SANAYİ GEÇMİŞİ ENDÜSTRİ MİRASI TURİZMİ POTANSİYELİNİ ORTAYA KOYMAKTADIR”
Raporda; kısmen yeni bir turizm çeşidi olan endüstriyel miras turizminin batı karadeniz bölgesinin de yeniden yapılanması için bir araç olarak görüldüğü belirtildi ve “Batı Karadeniz Bölgesinin sanayi geçmişi endüstri mirası turizmi potansiyelini ortaya koymaktadır. Bölgenin kömür havzası üzerinde yer alması hem kömürün hem de kömüre bağlı demir-çelik sanayisinin önem kazanmasını sağlamıştır. Zonguldak Kömür Havzası bu anlamda bölgede en yüksek potansiyele sahip alan olarak görülmektedir. Karabük ili ise demir-çelik sanayisinde ön plandadır. Bartın ise bölgenin sanayi sektöründe istihdam edilen nüfusunun sayfiye alanı olmasının yanında, mobilya ve kereste sektöründe öne çıkmıştır. Üç ilde de bu doğrultuda sanayi odaklı kentsel gelişim oluşmuştur. Tüm bu sanayi geçmişi ve potansiyeller göz önünde bulundurulduğunda Batı Karadeniz Bölgesi’nde Zonguldak ili için öne çıkan misyonlardan biri endüstriyel miras turizmi olarak düşünülmektedir.”denildi.
ENDÜSTRİYEL MİRAS TURİZMİNE KAYNAK OLABİLECEK YERLER
Raporda Zonguldak ve ilçelerinde endüstriyel miras turizmine kaynak olabileceek yerler ise şöyle ifade edildi:
“Zonguldak Merkez ilçede endüstriyel miras turizmine kaynak olabilecek işlevini yitirmiş sanayi tesisleri arasında özellikle Merkez Lavuarı Dekantasyon Kuleleri, Çaydamar Tesisleri ile Üzülmez bölgesinde yer alan Üzülmez Eski Lavuar Binası, Eski Atölye Binası ve Rombaki konağı ön plana çıkmaktadır. Halihazırda Üzülmez Eski Lavuar Binası, Eski Atölye Binası ve yapılarının yer aldığı alanı kapsayan Üzülmez Kültür Vadisi Projesi için çalışmalar sürdürülmektedir.
-VARAGEL VE EREĞLİ-ARMUTÇUK DEMİRYOLU GÜZERGAHI ENDÜSTRİYEL MİRASIN ÖNEMLİ ÖĞELERİ-
Ereğli ilçesinde ise Kandilli bölgesinin önemli bir endüstri mirası olarak turizme kazandırılmasına yönelik girişimlerde bulunulmuştur. Kandilli sahilde yer alan Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait varagel ve çevresindeki sanayi yapıları, yer aldıkları bölgedeki toprak kayması tehlikesi sebebiyle atıl duruma düşmüştür. Buradaki endüstriyel mirasın korunmasını sağlamak adına zemin iyileştirme ile beraber turizm amaçlı yeni bir fonksiyon kazandırılması gündeme gelmiştir. Bu alan ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca bölgede kömürün ve demir-çelik ürünlerinin taşınması amacıyla yapılmış Ankara’dan kalkan Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu ile iç kömür taşımacılığında kullanılan Kozlu-Üzülmez Demiryolu ve artık kullanılmayan ve rayları sökülmüş Ereğli-Armutçuk Demiryolu güzergahı endüstriyel mirasın önemli ögelerindendir.”
TUR VE BİREYSEL GEZİLER İÇİN ÖNERİ ROTALAR HAZIRLANDI
Raporda, endüstri mirası turizmi için önümüzdeki yıllarda uygulanabilecek öneri rotalar da yer aldı. Karabük-Zonguldak Rotası, Kozlu-Üzülmez Rotası, Çaycuma-Filyos-Bartın Rotası, Ereğli-Kandilli Rotası olmak üzere 4 rotadan oluşan bir gezi programı şeklinde hazırlanan ‘Batı Karadeniz Endüstri Rotası’ için önerilen kısa turların, seyahat acentelerinin tur programlarına dahil olabileceği gibi bireysel seyahat eden diğer gruplar için de zamanı iyi kullanmaya ve minimum sürede bölgenin endüstri mirasına dair maksimum yer görmeyi hedefler şekilde oluşturulduğu kaydedildi.
Öneri olarak sunulan 4 rota içinde ‘Ereğli-Kandilli Rotası’ için hazırlanan gezi programı ise şöyle açıklandı:
Ereğli-Kandilli Rotası
“Ereğli-Kandilli Endüstriyel Peyzaj Rotası, Ereğli ile Kandilli arasındaki ilişkiyi hem karayolu hem de işlevini yitirmiş demiryolu üzerinden kurgulayarak, yoğun bitki örtüsü arasında kaybolmuş gizli endüstiyel miras odaklarını ziyaretçilere göstererek, hem doğanın terkedilen binalar üzerindeki etkisini, hem de endüstrinin en zor coğrafyalarda bile kendisine çalışma alanı bulabilmesini anlatmayı amaçlamaktadır.
Güzergah üzerinde bisiklet ve yürüyüş yolları ile oturma ve seyir noktaları yapılarak endüstriyel mirasın ziyaretçilere yaşatılması planlanmaktadır.
Bireysel gezi rotası:
Sabah Ereğli’den Ölüce Feneri’ne gidiş
Ölüce Feneri ziyareti
Araç ile kıyıdaki yol takip edilerek Kandilli’ye varış
Kandilli merkezindeki işçi konutları, sosyal tesisler etrafında gezi
Araç ile aşağı Kandilli’ye varış
Varagel ile inerek aşağıdaki restoranda öğle yemeği
Oluşturulan yürüyüş rotası ile Çamlı Endüstri Arkeolojisi Parkı’nı ziyaret
Araç ile Armutçuk tren güzergahına varış
Armutçuk tren güzergahından başlayan yürüyüş ve bisiklet rotasını gezi
Turlar için gezi rotası:
Sabah Ereğli’den Ölüce Feneri’ne gidiş
Ölüce Feneri ziyareti
Tur otobüsü ile kıyıdaki yol takip edilerek Kandilli’ye varış
Kandilli merkezindeki işçi konutları, sosyal tesisler etrafında gezi
Kandilli’nin üst kotlarından TTK Armutçuk Müessesi’ne bakış ve bilgilendirme
Tur otobüsü ile Çamlı Endüstri Arkeolojisi Parkı’na varış
Kafeterya/restoranda öğle yemeği arası
Yürüyüş rotasından, Çamlı’dan Kandilli’ye varış • Aşağı Kandilli’deki yapıların ziyareti
Tur otobüsü ile Ereğli’ye dönüş”
