İSTANBUL (AA) - Kataloglaması ve dijitalleştirmesi tamamlanan 'Trabzon Yazma Eser Koleksiyonu'nun tanıtım toplantısı ve sergi açılışı, Türkiye Yazma Eserler Kurumunun (TÜYEK) Süleymaniye Külliyesi'nde gerçekleştirildi.
Açılışta konuşan TÜYEK Başkanı Coşkun Yılmaz, kurumun bünyesindeki külliyatla yazma eserler alanında dünyanın en büyük koleksiyonuna sahip olduğunu söyledi.
Türkiye Yazma Eserler Kurumunun büyük bir kültürel hamle olduğuna dikkati çeken Yılmaz, 'Kurumumuzun kuruluşu, ülkenin kültürel tarihine ihya hareketidir. Elimizdeki eserlerin muhafazası ve bunların gelecek nesillere aktarılması en büyük amacımızdır. Dijitalleşme süreci de yazma eserler için çok önemli bir anlama sahiptir. Bugün erişime açılan Trabzon Yazma Eserler Koleksiyonu'nun hayırlara vesile olmasını diliyorum.' dedi.
TÜYEK Kataloglama Koordinatörü Ali Aslan, Trabzon Yazma Eserler Koleksiyonu'nun Orta Hisar Camii'nden intikal eden kitaplardan oluştuğunu belirterek, 'Orta Hisar Camii, Fatih Sultan Mehmet tarafından kiliseden camiye dönüştürülmüş bir yapıdır. 1842'de caminin kütüphanesi hizmete giriyor ve bu eserler de oraya aktarılıyor. Söz konusu eserler 1920'de önce Trabzon İl Halk Kütüphanesi'ne, 2024'de ise kurumumuza intikal ediyor. Biz de bu eserlerin kataloglama ve dijitalleşme süreçlerini tamamlayarak okurlarımızın hizmetine sunuyoruz.' diye konuştu.
Koleksiyonda bulunan eserlerin büyük oranda Trabzon Valiliği görevinde de bulunan Hazinedarzade Osman Paşa ve kardeşi Hazinedarzade Memiş Efendi'nin vakfettikleri eserlerden oluştuğunu aktaran Aslan, şu bilgileri verdi:
'Koleksiyonda ayrıca sayıları daha az olmak üzere Aydın Valisi Sadullah Paşa ve Çorbacızade Yahya Efendi'nin vakfiyeleri de yer almaktadır. Koleksiyonumuz toplam 483 cilt ve 854 eserden oluşuyor. Koleksiyonda Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere, akait gibi İslam dini ilimleri, dil bilimleri, felsefi ilimler, edebiyat ve retorik, doğa bilimleri gibi birçok alana yayılmış eserler yer almaktadır. Hicri 1050 ile 1200 yılları arasındaki eserleri kapsayan bu önemli çalışmada birçok arkadaşımızın hizmeti oldu, hepsine buradan teşekkür ediyorum.'
- 'Trabzon koleksiyonu, temsil gücü yüksek bir anlama sahiptir'
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Bilim Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu ise yazma eserlerin tarihteki öneminden bahsederek, 'Bugün Babil dönemine ait tabletlere erişebilirken, kendi kültürümüze dair yazmalara kolaylıkla ulaşamıyoruz. Ali Kuşçu ya da Kadızade gibi önemli matematikçilerin eserlerinin nerede olduğu belli değil. Çünkü kayıt altında bulunmuyor. Yazma eserlerin korunmamasının üzerinde fazlasıyla durmamız gerekiyor.' değerlendirmesinde bulundu.
Fazlıoğlu, her yazma eserin bağımsız bir varlık olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:
'Bir kütüphanede 500 nüsha Kur'an-ı Kerim bulunsa bile bunların her birinin ayrı bir değeri ve kıymeti vardır. Trabzon nüshalarına da bu açıdan bakmak ve ele almak gerekiyor. Her bir nüshanın nerede yazıldığı ve okutulduğu kültür tarihimiz açısından çok önemli bir durum arz etmektedir. Felsefe bilim tarihini bu nüshalarını söz konusu özellikleri üzerinden yorumlamak mümkündür.'
Trabzon Yazma Eserleri Koleksiyonu'nda en çok mantık eserleri bulunduğuna işaret ederek, 'Dil, fıkıh, astronomi, tasavvuf, gizli ilimler gibi alanlara ait eserler de koleksiyonda yer alıyor. Trabzon koleksiyonu, küçük olmasına rağmen temsil gücü yüksek bir anlama sahiptir.' ifadelerini kullandı.
AK Parti Trabzon Milletvekili Mustafa Şen, Trabzon Vali Yardımcısı Ercan Öter, Fatih Belediye Başkanı Ergün Turan, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Keskin ve İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Müdürü Prof. Dr. Mürteza Bedir'in de katıldığı program, Trabzon Yazma Eser Koleksiyonu'na ait eserlerden oluşan serginin açılmasıyla sona erdi.
Dini ilimlerden felsefeye, edebiyattan tarihe, musikiden astronomiye muhtelif dillerde yazılmış yazma eserlerin yer aldığı koleksiyona 'www.yek.gov.tr' adresinden erişim sağlanabilecek.
