Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü (OGM), bu artan tehdide karşı mücadele kapasitesini sürekli olarak güçlendirmeye çalışıyor. Hava filosuna katılan yeni nesil yangın söndürme uçakları, helikopterler ve İnsansız Hava Araçları (İHA), yangınlara müdahale süresini kısaltmayı hedefliyor. En son haber kaynakları, yangın yönetiminde teknolojinin rolünün giderek arttığını, özellikle termal kameralı İHA'ların gece gündüz gözetleme yaparak erken tespitte hayati rol oynadığını belirtiyor.
Hava Filosu ve Teknolojinin Rolü
Orman yangınlarıyla mücadelede başarıyı belirleyen en kritik faktör, alevlere ilk 10-15 dakika içinde (ilk müdahale) müdahale edebilmektir. Türkiye'nin dağlık ve sarp coğrafyası, kara ekiplerinin bu sürede yangın alanına ulaşmasını zorlaştırmaktadır. Bu noktada hava gücü devreye girmektedir. OGM'nin filosundaki amfibik uçaklar (hem denizden/gölden su alabilen hem de karaya inebilen) ve yüksek manevra kabiliyetli helikopterler, alevlerin üzerine tonlarca su bırakarak yayılma hızını yavaşlatmaktadır. Haberler, bu hava filosunun kapasitesinin (uçak/helikopter sayısı ve su atma kapasitesi) her yıl artırıldığını göstermektedir.
Teknolojinin bir diğer kullanımı ise İHA'lardır. Yangın riskinin yüksek olduğu günlerde, İHA'lar ormanlık alanlar üzerinde sürekli devriye uçuşu yaparak en küçük bir dumanı bile anında tespit edip "Yangın Yönetim Merkezi"ne bildirmektedir. Bu erken uyarı sistemi, ekiplerin alevler büyümeden organize olmasını sağlamaktadır. Orman yangınlarıyla mücadeledeki bu teknolojik atılımlara dair Haber akışı, "Yapay Zeka Destekli Karar Destek Sistemleri"nin de rüzgar ve arazi verilerini analiz ederek yangının hangi yöne ilerleyeceğini tahmin etmek için kullanılmaya başlandığını aktarmaktadır.
İnsan Faktörü ve Yanan Alanların Durumu
Orman yangınlarının istatistiklerine bakıldığında, çıkış nedenlerinin başında ne yazık ki insan faktörü gelmektedir. Anız yakma, dikkatsizce atılan sigara izmaritleri, piknik ateşleri veya sabotaj iddiaları, her yangın sezonunda son dakika haberleri arasında yer almaktadır. Bu durum, toplumsal farkındalığın ve denetimlerin artırılmasının, söndürme kapasitesi kadar önemli olduğunu göstermektedir. Özellikle "kırmızı alarm" verilen günlerde ormanlara girişin yasaklanması gibi idari tedbirler, bu riski minimize etmeyi amaçlamaktadır.
Kamuoyunda en çok tartışılan konulardan biri de yanan ormanlık alanların akıbetidir. Anayasal güvence altında olan bu alanların imara veya başka bir amaçla (turizm, madencilik vb.) tahsis edilip edilmeyeceği soruları gündeme gelmektedir. Bakanlık, yanan alanların "tek bir metrekaresinin" dahi farklı bir amaçla kullanılmayacağını ve bir yıl içinde derhal yeniden ağaçlandırılacağını (veya doğal yolla rehabilitasyona bırakılacağını) açıklamaktadır. Bu konudaki Son Dakika gelişmeleri ve ağaçlandırma kampanyaları, internet haber siteleri tarafından yakından takip edilmektedir.
Flaş haberler, son dakika olarak duyurulan büyük yangınlar, sadece ekolojik bir felaket değil, aynı zamanda yerleşim yerlerini (köyleri, turistik tesisleri) de tehdit eden bir afete dönüşebilmektedir. Az önce deprem nerede oldu son dakika sorguları gibi, "orman yangını nerede" sorguları da yaz aylarında artış göstermektedir. Bu mücadele, Türkiye'nin akciğerlerini korumak için topyekun bir seferberlik gerektirmektedir.
