İSTANBUL (AA) - YETER ADA ŞEKO - Uluslararası Sıfır Atık Forumu'na katılan BM Sıfır Atık Danışma Kurulu üyesi ve Eau Globe Şirketinin Kurucusu Hakima El Haite, BM İklim Zirvesi'ne (COP30) buruk duyguyla gittiklerini belirterek, 'Çünkü şu anda doğru bir yolda değiliz ve küresel ısınma artıyor. Ayrıca 1,5 derece hedefi de ciddi bir tehdit altında ve tehlike ile karşı karşıya.' dedi.
Sıfır Atık Vakfı tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) işbirliğiyle düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu, BM yetkililerini, bilim insanlarını, karar alıcıları ve sıfır atık girişimcilerini bir araya getirdi.
Birçok alanda ve sektörde sıfır atık hedefinin ele alındığı forumun ana başlıkları arasında, küresel atık probleminin çözülmesi noktasında yeşil diplomasinin önemi de yer aldı.
Foruma, BM Sıfır Atık Danışma Kurulu'nun birçok üyesi katıldı ve çeşitli panellerde konuşmalar gerçekleştirdi.
Hakima El Haite, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, atık yönetiminin, çevresel bir mesele olmanın ötesinde sosyal ve finansal bir mesele olduğunu söyledi.
Atıklardan konuşmanın öncelikle insan onurundan bahsetmek olduğunu belirten Haite, 'Pek çok insan, atık toplama gibi işlerde çalışarak onurlu bir yaşam sürmeye çalışıyor. Onları unutmamalıyız. Atık etrafında gelişen bu kayıt dışı sektör, dünya genelinde giderek büyüyor.' bilgisini verdi.
Haite, Afrika'da çalıştığını anımsatarak, Afrika'da milyonlarca insanın çöplüklerde ve sokaklarda geri dönüşüm yoluyla oluşan değer zincirinde çalıştığını ve geçimini bundan sağladığını aktardı.
Sıfır atık çalışmalarının katı atık yönetimi meselesine, uluslararası alanda ilginin arttığına dikkati çeken Haite, artan ilginin bu konuya finansman oluşturma konusunda da olumlu katkılarının olduğunu kaydetti. Haite, 'Bu nedenle, yaptığı harika çalışmalar için Türkiye'ye ve özellikle de Sayın First Lady'ye tebriklerimi sunuyorum.' ifadesini kullandı.
Hakima El Haite, sıfır atık çalışmalarının yapılabilmesinde yeşil diplomasi girişimlerinin kritik olduğunun altını çizerek, şunları paylaştı:
'Biliyorsunuz, bu forum aslında bir tür yeşil diplomasi örneği. Çünkü burada dünyanın dört bir yanından insanları bir araya getiriyoruz. Unutmayın, Sıfır Atık Vakfı çatısı altında First Lady, Sıfır Atık Ödülü'nü başlattı ve bu ödül sadece Türkiye'ye değil, tüm dünyaya yönelikti. Bu, tam anlamıyla yeşil diplomasidir. İnsanlarla buluşmak, onlarla konuşmak, karşılaşılan zorlukları ve sıfır atık yolculuğunun sağladığı faydaları anlatmak büyük önem taşıyor. Yeşil diplomasi, topluluklara başka bir seçeneğin mümkün olduğunu anlatmaktır, sıfır atığın daha sağlıklı, daha fazla istihdam yaratan, çevre dostu bir yaklaşım olduğunu ve atıkla geçimini sağlayan herkes için onur ve eşitlik getirdiğini göstermek demektir.'
Sıfır Atık Girişiminin diplomatik bir araç olduğuna işaret eden Haite, 'Çünkü biz, Sıfır Atık Danışma Kurulu'nun üyeleri olarak, First Lady'nin liderliği ve Sıfır Atık Vakfı'nın temelleri doğrultusunda bu diplomasi fırsatlarını dünya çapında etkili ve güçlü hale getirmekle görevliyiz. Bu açıdan, küresel ölçekte ses getirecek büyük bir potansiyel taşıyoruz.' diye konuştu.
Haite, katı atık yönetimi konusunda 20 yılı aşkın tecrübesinin olduğunu hatırlatarak, 'Katı atık söz konusu olduğunda yeşil diplomasiye kimse sahip çıkmıyor. İşte biz de bunu yapıyoruz. Sıfır Atık Girişimi üyeleri olarak iklim zirvelerinde, konferanslarda katı atık yönetimi finansmanı için savunuculuk faaliyetleri yürütüyoruz.' sözlerini sarf etti.
Atık finansmanı meselesinin yeterince konuşulmadığına dikkati çeken Haite, 'Ancak birçok ülkede, özellikle küresel güneyde, Sıfır Atık Girişimi'nin uygulanması için kimse finansman sağlamıyor. Bu nedenle biz, atık yönetimi sürecinin bir fon alabileceğini ve belediyelerin iklim finansmanına erişimini sağlamak için desteklenebileceğini savunuyoruz.' düşüncesini dile getirdi.
Haite, atık kaynaklı emisyonların iklim değişikliğiyle mücadelede çözülmesi gereken bir mesele olduğuna işaret ederek, çöplüklerden ve gıda atıklarından konuşulduğunda metan gazından bahsedildiğini ve bu gazın hava ve iklim için son derece zararlı olduğunu aktardı.
Metan gazının azaltılması noktasındaki küresel taahhütlere değinen Haite, 'Bu nedenle küresel bir toplantı taahhüdü var ve biz COP'lar sırasında bu fona erişim sağlanabileceğini savunduk. Ayrıca, katı atık ve Sıfır Atık Girişimi'ni iklim tartışmalarının, UNFCCC ve COP'ların gündemine taşıyan Sayın Emine Erdoğan'a da şükranlarımızı sunmalıyız.' değerlendirmesinde bulundu.
- 'COP30'a biraz buruk bir duyguyla gidiyoruz'
COP30 dair görüşlerini dile getiren Haite, şöyle devam etti:
'Biliyorsunuz, COP30'a biraz buruk bir duyguyla gidiyoruz, çünkü şu anda doğru bir yolda değiliz ve küresel ısınma artıyor. İklim değişikliğinin etkileri geri döndürülemez olabilir. Ayrıca 1,5 derece hedefi de ciddi bir tehdit altında ve tehlike ile karşı karşıya. Dolayısıyla, atıklardan ve gıda atıklarından kaynaklanan metanı azaltmak ve bu sıfır atık girişimleri üzerinden ilerlemek, metanın etkilerini düşürmeye yardımcı olacaktır. Benim kişisel önerim, COP üyesi taraflara yönelik bir çağrı başlatarak sıfır atık girişimlerini kendi Ulusal Katkı Beyanları'na (NDC) dahil etmelerini teşvik etmek. Çünkü her bir derece, küresel iklim dalgalanmalarını azaltmak açısından büyük önem taşıyor. Bu, Sıfır Atık kültürünü ve hareketini politika ve uygulamalarımız içinde gerçekten hayata geçirmenin tek yoludur. Aslında Sıfır Atık bir moda akımı değildir, bir düşünme biçimidir. Seçimlerimizi yeniden gözden geçirme, nasıl yaşayacağımıza, nasıl tüketeceğimize ve neyi atık olarak nitelendireceğimize karar verme biçimidir. Çünkü atığın kendisi değer taşır ve bu değer insanlara öğretilmelidir.'
